NAMOZ MASALASI
ASSALOMU ALAYKUM XURMATLI USTOZ!Sizga ayrim savollar ila murojaat kilishga ijozat bergaysiz:1. Muxtasari vikoyaning sharxi «Kifoya» kitobida namozda ikki sajda orasida sunnat bulgan zikr yuk, deyilgan. Imom Navaviyning «Al-azkor» kitobida Nabiy (s.a.v) tungi namozlarida ikki sajda orasidagi utirishlarida «Robbigfirli, Robbigfirli» deb aytganlari rivoyat kilingan. Kuyida usha xadisdan iktibos keltiraman:Xuzayfa (r.a) rivoyat kilib aytadilar: «Rasulullox (s.a.v) tungi namozda kiyomni uzun kilib, Bakara, Niso, Oli Imron suralarini ukirdilar. Ruku’lari va sajdalari kiyom mikdoricha bular edi. Ikki sajda urtasida «Robbigfirliy, Robbigfirliy», der va orada sajda mikdoricha utirar edilar. Abu Dovud, Nasaiy, Bayxakiylar rivoyati. Ustoz bu xadisdagi sajda urtasidagi zikr tungi namoz uchun xos bulgan tasbexmi yoki farz va vojib namozlarining ikki sajda utirishida xam aytsa bulaveradimi? 2. Odatda biz namozni urganayotganda ruku’da «Subxana robbiyal ’aziym» ni 3 marta, sajdada «Subxana robbiyal ’alaa»ni 3 marta aytishga odatlanganmiz (albatta sunnatga muvofik). Lekin ayrim xadislarda bu tasbexlar boshka lafzlar bilan xam kelgan. Yana Imom Navaviyning «Al-azkor» asaridan iktibos keltirishga ijozat bergaysiz:38-bob. 106/2-xadis. Oisha onamiz (r.a) aytadilar: «Rasulullox (s.a.v) ruku’lari va sajdalarida «Subxanakalloxumma va bixamdik, Alloxummagfirliy» deb aytar edilar. Buni Kur’ondan ta’vil kilardilar», Buxoriy va Muslim rivoyatlariYana boshka rivoyatlarda xam shu kabi tasbex siygalari keltirilgan. Savolim chuzilib ketmasligi uchun birgina misol bilan chegaralandim.Xurmatli ustoz! Ruku’ va sajda chogida shu kabi rivoyatlarda kelgan va kupchilik bilmaydigan va amal kilmaydigan tasbexlarni xam aytsa buladimi? Agar aytilsa, koidasi kanday? 3 marta aytiladimi yoki 1 martami?3. Muxtasari vikoyaning sharxi «Kifoya» kitobida namozxon «Fotixa»dan oldin «Bismillaxir Roxmanir Roxiym»ni aytadi. Zam surani ukish uchun aytmaydi. Bu fakat birinchi rak’atda buladi, xolos, deyilgan. Biz namozni urganayotganimizda namozning xar rak’atida «Fotixa»dan oldin «Bismillaxir Roxmanir Roxiym» ukiladi, deb aytishgan. Kupgina namoz kitoblarida xar rak’atda «Fotixa»dan oldin «Bismillaxir Roxmanir Roxiym»ni aytish yozilgan. Bu masalada bir ilmli birodarim bilan ilmiy munozara bulib koldi. U kishi «basmala» «Fotixa» surasining birinchi oyati xisoblanadi. Xar rak’atning boshida «Al xamdu»dan oldin albatta aytiladi, dedilar. «Zikr axlidan surang» kitobchasining 41-soni 527-savolida mazkur masalaga berilgan javobda «basmala» xanafiylar nazdida «Fotixa» surasining birinchi oyati emasligi aytilgan. Bu masalada javob tushunarli, lekin «Tafsiri Xilol»ning «Fotixa» surasining tafsirida «Bismillaxir Roxmanir Roxiym» mazkur suraning birinchi oyati deyilgan. Ustoz bu masalaga oydinlik kiritib bersangiz. Ya’ni biz kaysinisiga amal kilaylik. «Bismillaxir Roxmanir Roxiym» xar rak’at boshida «Fotixa»dan oldin aytiladimi yoki aytilmaydimi? Xanafiy mazxabida kanday fatvo berilgan?4. Imom Gazzoliyning «Mukoshafatul kulub» kitobi xakida xozirgi zamon ulamolarining fikrlari kanday? Biz bu kitobdagi xadis va xabarlardan iymon va e’tikod masalalarida foydalansak buladimi?
Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf rohimahulloh:
1. Muxtasari vikoyaning sharxi «Kifoya» kitobida namozda ikki sajda orasida sunnat bulgan zikr yuk, deyilgan. Imom Navaviyning «Al-azkor» kitobida Nabiy (s.a.v) tungi namozlarida ikki sajda orasidagi utirishlarida «Robbigfirli, Robbigfirli» deb aytganlari rivoyat kilingan. Kuyida usha xadisdan iktibos keltiraman:Xuzayfa (r.a) rivoyat kilib aytadilar: «Rasulullox (s.a.v) tungi namozda kiyomni uzun kilib, Bakara, Niso, Oli Imron suralarini ukirdilar. Ruku’lari va sajdalari kiyom mikdoricha bular edi. Ikki sajda urtasida «Robbigfirliy, Robbigfirliy», der va orada sajda mikdoricha utirar edilar. Abu Dovud, Nasaiy, Bayxakiylar rivoyati.Ustoz bu xadisdagi sajda urtasidagi zikr tungi namoz uchun xos bulgan tasbexmi yoki farz va vojib namozlarining ikki sajda utirishida xam aytsa bulaveradimi?- Sunnat bo‘lmagan degani Nabiy alayhissalom doim qilmaganlar deganidir. Siz aytgan kitobda goho qilingan narsa kelgan. 2. Odatda biz namozni urganayotganda ruku’da «Subxana robbiyal ’aziym» ni 3 marta, sajdada «Subxana robbiyal ’alaa»ni 3 marta aytishga odatlanganmiz (albatta sunnatga muvofik). Lekin ayrim xadislarda bu tasbexlar boshka lafzlar bilan xam kelgan. Yana Imom Navaviyning «Al-azkor» asaridan iktibos keltirishga ijozat bergaysiz:38-bob. 106/2-xadis. Oisha onamiz (r.a) aytadilar: «Rasulullox (s.a.v) ruku’lari va sajdalarida «Subxanakalloxumma va bixamdik, Alloxummagfirliy» deb aytar edilar. Buni Kur’ondan ta’vil kilardilar», Buxoriy va Muslim rivoyatlariYana boshka rivoyatlarda xam shu kabi tasbex siygalari keltirilgan. Savolim chuzilib ketmasligi uchun birgina misol bilan chegaralandim.Xurmatli ustoz! Ruku’ va sajda chogida shu kabi rivoyatlarda kelgan va kupchilik bilmaydigan va amal kilmaydigan tasbexlarni xam aytsa buladimi? Agar aytilsa, koidasi kanday? 3 marta aytiladimi yoki 1 martami?- Imom Navaviy shofe’iy mazhabining ulamolaridan. Mazhabga amal qilish aynan shunga o‘xshagan narsalarni tartibga solish uchun bo‘lgan. Har kim o‘zi ko‘rgan yoki eshitganni qilib orada behuda ixtiloflar chiqmasligi uchun.3. Muxtasari vikoyaning sharxi «Kifoya» kitobida namozxon «Fotixa»dan oldin «Bismillaxir Roxmanir Roxiym»ni aytadi. Zam surani ukish uchun aytmaydi. Bu fakat birinchi rak’atda buladi, xolos, deyilgan. Biz namozni urganayotganimizda namozning xar rak’atida «Fotixa»dan oldin «Bismillaxir Roxmanir Roxiym» ukiladi, deb aytishgan. Kupgina namoz kitoblarida xar rak’atda «Fotixa»dan oldin «Bismillaxir Roxmanir Roxiym»ni aytish yozilgan. Bu masalada bir ilmli birodarim bilan ilmiy munozara bulib koldi. U kishi «basmala» «Fotixa» surasining birinchi oyati xisoblanadi. Xar rak’atning boshida «Al xamdu»dan oldin albatta aytiladi, dedilar. «Zikr axlidan surang» kitobchasining 41-soni 527-savolida mazkur masalaga berilgan javobda «basmala» xanafiylar nazdida «Fotixa» surasining birinchi oyati emasligi aytilgan. Bu masalada javob tushunarli, lekin «Tafsiri Xilol»ning «Fotixa» surasining tafsirida «Bismillaxir Roxmanir Roxiym» mazkur suraning birinchi oyati deyilgan. Ustoz bu masalaga oydinlik kiritib bersangiz. Ya’ni biz kaysinisiga amal kilaylik. «Bismillaxir Roxmanir Roxiym» xar rak’at boshida «Fotixa»dan oldin aytiladimi yoki aytilmaydimi? Xanafiy mazxabida kanday fatvo berilgan?- Bu masalada imomlarimiz ikki xil gapni aytganlar. Tafsirda tafsirchilarning gapi aytilgan.Imom Gazzoliyning «Mukoshafatul kulub» kitobi xakida xozirgi zamon ulamolarining fikrlari kanday? Biz bu kitobdagi xadis va xabarlardan iymon va e’tikod masalalarida foydalansak buladimi? - Imom G‘azzoliyning boshqa kitoblariga qanday munosabat bo‘lsa, bu kitobga ham shunday munosabat bor. Hadisning qanday ekaniga qaraladi.
1 May 2022, 10:34 | Savol-javoblar | 198 | Boshqa ibodatlar
Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf rohimahulloh:
1. Muxtasari vikoyaning sharxi «Kifoya» kitobida namozda ikki sajda orasida sunnat bulgan zikr yuk, deyilgan. Imom Navaviyning «Al-azkor» kitobida Nabiy (s.a.v) tungi namozlarida ikki sajda orasidagi utirishlarida «Robbigfirli, Robbigfirli» deb aytganlari rivoyat kilingan. Kuyida usha xadisdan iktibos keltiraman:Xuzayfa (r.a) rivoyat kilib aytadilar: «Rasulullox (s.a.v) tungi namozda kiyomni uzun kilib, Bakara, Niso, Oli Imron suralarini ukirdilar. Ruku’lari va sajdalari kiyom mikdoricha bular edi. Ikki sajda urtasida «Robbigfirliy, Robbigfirliy», der va orada sajda mikdoricha utirar edilar. Abu Dovud, Nasaiy, Bayxakiylar rivoyati.Ustoz bu xadisdagi sajda urtasidagi zikr tungi namoz uchun xos bulgan tasbexmi yoki farz va vojib namozlarining ikki sajda utirishida xam aytsa bulaveradimi?- Sunnat bo‘lmagan degani Nabiy alayhissalom doim qilmaganlar deganidir. Siz aytgan kitobda goho qilingan narsa kelgan. 2. Odatda biz namozni urganayotganda ruku’da «Subxana robbiyal ’aziym» ni 3 marta, sajdada «Subxana robbiyal ’alaa»ni 3 marta aytishga odatlanganmiz (albatta sunnatga muvofik). Lekin ayrim xadislarda bu tasbexlar boshka lafzlar bilan xam kelgan. Yana Imom Navaviyning «Al-azkor» asaridan iktibos keltirishga ijozat bergaysiz:38-bob. 106/2-xadis. Oisha onamiz (r.a) aytadilar: «Rasulullox (s.a.v) ruku’lari va sajdalarida «Subxanakalloxumma va bixamdik, Alloxummagfirliy» deb aytar edilar. Buni Kur’ondan ta’vil kilardilar», Buxoriy va Muslim rivoyatlariYana boshka rivoyatlarda xam shu kabi tasbex siygalari keltirilgan. Savolim chuzilib ketmasligi uchun birgina misol bilan chegaralandim.Xurmatli ustoz! Ruku’ va sajda chogida shu kabi rivoyatlarda kelgan va kupchilik bilmaydigan va amal kilmaydigan tasbexlarni xam aytsa buladimi? Agar aytilsa, koidasi kanday? 3 marta aytiladimi yoki 1 martami?- Imom Navaviy shofe’iy mazhabining ulamolaridan. Mazhabga amal qilish aynan shunga o‘xshagan narsalarni tartibga solish uchun bo‘lgan. Har kim o‘zi ko‘rgan yoki eshitganni qilib orada behuda ixtiloflar chiqmasligi uchun.3. Muxtasari vikoyaning sharxi «Kifoya» kitobida namozxon «Fotixa»dan oldin «Bismillaxir Roxmanir Roxiym»ni aytadi. Zam surani ukish uchun aytmaydi. Bu fakat birinchi rak’atda buladi, xolos, deyilgan. Biz namozni urganayotganimizda namozning xar rak’atida «Fotixa»dan oldin «Bismillaxir Roxmanir Roxiym» ukiladi, deb aytishgan. Kupgina namoz kitoblarida xar rak’atda «Fotixa»dan oldin «Bismillaxir Roxmanir Roxiym»ni aytish yozilgan. Bu masalada bir ilmli birodarim bilan ilmiy munozara bulib koldi. U kishi «basmala» «Fotixa» surasining birinchi oyati xisoblanadi. Xar rak’atning boshida «Al xamdu»dan oldin albatta aytiladi, dedilar. «Zikr axlidan surang» kitobchasining 41-soni 527-savolida mazkur masalaga berilgan javobda «basmala» xanafiylar nazdida «Fotixa» surasining birinchi oyati emasligi aytilgan. Bu masalada javob tushunarli, lekin «Tafsiri Xilol»ning «Fotixa» surasining tafsirida «Bismillaxir Roxmanir Roxiym» mazkur suraning birinchi oyati deyilgan. Ustoz bu masalaga oydinlik kiritib bersangiz. Ya’ni biz kaysinisiga amal kilaylik. «Bismillaxir Roxmanir Roxiym» xar rak’at boshida «Fotixa»dan oldin aytiladimi yoki aytilmaydimi? Xanafiy mazxabida kanday fatvo berilgan?- Bu masalada imomlarimiz ikki xil gapni aytganlar. Tafsirda tafsirchilarning gapi aytilgan.Imom Gazzoliyning «Mukoshafatul kulub» kitobi xakida xozirgi zamon ulamolarining fikrlari kanday? Biz bu kitobdagi xadis va xabarlardan iymon va e’tikod masalalarida foydalansak buladimi? - Imom G‘azzoliyning boshqa kitoblariga qanday munosabat bo‘lsa, bu kitobga ham shunday munosabat bor. Hadisning qanday ekaniga qaraladi.
1 May 2022, 10:34 | Savol-javoblar | 198 | Boshqa ibodatlar