Nasoro haqqiga tilovat qilish
Assalomu alaykum! Yaqinda bir noqulay holatlik ish bo‘ldi. Men xorijda ishlayman. Men bilan xristian dinidagi ayol ham ishlaydi. O‘sha ayol bir kuni erining vafotiga qanchadir yil bo‘lgani munosabati bilan shirinliklar olib keldi. Keyin mendan erining haqiga Qur’on tilovat qilib berishimni so‘radi. Men - ahir siz provoslavsiz dedim. Shunda u ayol meni o‘rnimda avval ishlagan bola doim "o‘qib qo‘yardi" dedi. Men Musulmon bo‘lmagan odamga tilovat qilib bag‘ishlash mumkin emas dedim. Yonimizda bir tatar millatidan bir ayol bor (birga ishlaymiz) u Musulmon. Bo‘laveradi "o‘qib qo‘y" dedi. Men qanday yo‘l tutishim kerak bu holatda?
«Zikr ahlidan so‘rang» hay’ati:
– Va alaykum assalom! Alloh taolo "Tavba" surasida marhamat qiladi: مَا كَانَ لِلنَّبِيِّ وَالَّذِينَ آمَنُواْ أَن يَسْتَغْفِرُواْ لِلْمُشْرِكِينَ وَلَوْ كَانُواْ أُوْلِي قُرْبَى مِن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُمْ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ 113. Nabiyga va mo‘minlarga mushriklar uchun, agar yaqin qarindoshlari bo‘lsa ham, ular olov sohiblari ekani ayon bo‘lganidan keyin mag‘firat so‘rashlari durust emasdir.
Oyati karimaning nozil bo‘lish sababi haqida Imom Ahmad Ibn Musayyibdan, u esa otasidan quyidagilarni rivoyat qiladilar:
«Abu Tolibning vafoti yaqinlashganda, uning oldiga Nabiy sollallohu alayhi vasallam kirdilar. Uning huzurida Abu Jahl va Abdulloh ibn Abu Umayya ham bor edi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:
– Ey amaki, «Laa ilaaha illallohu», desang, Allohning huzurida sen haqingda duo qilaman, – dedilar. Abu Jahl va Abdulloh ibn Abu Umayyalar esa:
– Ey Abu Tolib, Abdulmuttolibning dinidan yuz o‘girasanmi? – dedilar. U bo‘lsa:
– Men Abdulmuttolibning dinidaman, – dedi. Bas, Nabiy sollallohu alayhi vasallam:
– Agar man qilinmasam, sening uchun istig‘for aytaman, – dedilar. Shunda Alloh taolo
«Nabiy va mo‘minlarga mushriklar uchun, agar yaqin qarindoshlari bo‘lsa ham, ular do‘zax sohiblari ekani ayon bo‘lganidan keyin mag‘firat so‘rashlari durust emasdir» oyatini nozil qildi».
Demak, Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamgaki ruxsat yo‘q ekan, boshqalarga bo‘lmasligi aniq gap. Bu erda iymon va e’tiqod aloqasi hamma aloqalardan ustun turishi yaqqol ko‘rinib turibdi. Mo‘min kishi uchun iymoni hamma narsadan afzal, shuning uchun u avvalo, iymon, din qardoshlari ila aloqa va bog‘lanishlarni yo‘lga qo‘yadi. Qon-qardoshlik aloqasi esa bu joyda hech narsani hal qilmaydi.
Nabiy sollallohu alayhi vasallamga va mo‘minlarga mushriklar uchun istig‘for aytish joiz emasligini bayon qiluvchi bu oyati karimadan keyin o‘z-o‘zidan bir haqli savol paydo bo‘ladi. U «U holda nima uchun Ibrohim alayhissalom o‘zining mushrik otasi uchun istig‘for aytgan?» degan savoldir. ("Tafsiri Hilol" kitobidan). Vallohu a’lam!
4 May 2022, 10:24 | Savol-javoblar | 175 | Halol va harom
«Zikr ahlidan so‘rang» hay’ati:
– Va alaykum assalom! Alloh taolo "Tavba" surasida marhamat qiladi: مَا كَانَ لِلنَّبِيِّ وَالَّذِينَ آمَنُواْ أَن يَسْتَغْفِرُواْ لِلْمُشْرِكِينَ وَلَوْ كَانُواْ أُوْلِي قُرْبَى مِن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُمْ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ 113. Nabiyga va mo‘minlarga mushriklar uchun, agar yaqin qarindoshlari bo‘lsa ham, ular olov sohiblari ekani ayon bo‘lganidan keyin mag‘firat so‘rashlari durust emasdir.
Oyati karimaning nozil bo‘lish sababi haqida Imom Ahmad Ibn Musayyibdan, u esa otasidan quyidagilarni rivoyat qiladilar:
«Abu Tolibning vafoti yaqinlashganda, uning oldiga Nabiy sollallohu alayhi vasallam kirdilar. Uning huzurida Abu Jahl va Abdulloh ibn Abu Umayya ham bor edi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:
– Ey amaki, «Laa ilaaha illallohu», desang, Allohning huzurida sen haqingda duo qilaman, – dedilar. Abu Jahl va Abdulloh ibn Abu Umayyalar esa:
– Ey Abu Tolib, Abdulmuttolibning dinidan yuz o‘girasanmi? – dedilar. U bo‘lsa:
– Men Abdulmuttolibning dinidaman, – dedi. Bas, Nabiy sollallohu alayhi vasallam:
– Agar man qilinmasam, sening uchun istig‘for aytaman, – dedilar. Shunda Alloh taolo
«Nabiy va mo‘minlarga mushriklar uchun, agar yaqin qarindoshlari bo‘lsa ham, ular do‘zax sohiblari ekani ayon bo‘lganidan keyin mag‘firat so‘rashlari durust emasdir» oyatini nozil qildi».
Demak, Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamgaki ruxsat yo‘q ekan, boshqalarga bo‘lmasligi aniq gap. Bu erda iymon va e’tiqod aloqasi hamma aloqalardan ustun turishi yaqqol ko‘rinib turibdi. Mo‘min kishi uchun iymoni hamma narsadan afzal, shuning uchun u avvalo, iymon, din qardoshlari ila aloqa va bog‘lanishlarni yo‘lga qo‘yadi. Qon-qardoshlik aloqasi esa bu joyda hech narsani hal qilmaydi.
Nabiy sollallohu alayhi vasallamga va mo‘minlarga mushriklar uchun istig‘for aytish joiz emasligini bayon qiluvchi bu oyati karimadan keyin o‘z-o‘zidan bir haqli savol paydo bo‘ladi. U «U holda nima uchun Ibrohim alayhissalom o‘zining mushrik otasi uchun istig‘for aytgan?» degan savoldir. ("Tafsiri Hilol" kitobidan). Vallohu a’lam!
4 May 2022, 10:24 | Savol-javoblar | 175 | Halol va harom