NAMOZ VAKTLARIDAGI XIKMAT XAMDA XATM MASALASIDA
Assalomu alaykum va raxmatulloxi va barokatuxu!Muhtaram ustoz! Sizga ayrim savollarim bor edi. Ijozatingiz bilan ularni havola qilaman.1. Bizni yurtlarda korilarga xatm buyurib, savobini utganlarga bagishlash odat bulgani xammaga ma’lum. Xatmda xonadonga korilar taklif kilinadi, ular ertarok kelib, Kur’on suralarini taksimlab olib, navbati bilan xammasini ukib tamomlashadi. Kur’onni kolganlar eshitib utirashadi. Albatta bu xatm afzal. Bunda xam ukuvchiga xam tinglovchiga ajr bor. Lekin yana shunday xatm xam borki, bunda masalan bir axli ilm yoki imomga xatm kilib bering, deb aytilsa usha xatmni tashkillaydigan imom yoki kori bir uzi ukimay boshkalarga Kur’on poralari ajratib bulib beradi. Taksimlab olingan kismlarni boshkalar ukib, imom domlaga bagishladim, deb niyat kilishadi (ya’ni xatmga). Imom domla xam ma’lum kismini uzlari ukiydilar. Keyin imom domla xatm buyurgan kishining xonadoniga borib, ziyofatdan sung Kur’onning oxirgi suralarini ukib, xatmni usha xonadonda tamomlab, savobini usha xonadon axllariga va utganlarga bagishlaydi. Ustoz mazkur xatm joizmi? 2. «Mabda’-ul maorif» kitobida kuyidagi rivoyatni ukidim: «Yaxudiylar xazrati Risolatpanox (s.a.v)dan 5 vakt namozni aynan usha vaktlarda ukilishi xikmatini surab kelishdi: Paygambar (s.a.v) aytdilar: - Bomdod namozi kuyosh chikmasdan oldin ukilishining xikmati shulki, kuyosh chikish chogida shayton alayxilla’naning ikki shoxi urtasidan chikadi va bu vaktda kuyoshga chukinadiganlar ibodat kiladilar; - Peshin namozi kuyosh zavoldan okkan maxal ukilishining xikmati shulki, usha paytda barcha er-osmondagi narsalar Alloxga tasbex ayturlar;- Asr namozining vaktida Odam (a.s) jannatda man’ kilingan mevani eb erga tushganlaridan sung tavba kilib, sajda kildilar.- Shom namozining vaktida esa Odam (a.s)ning tavbalarini Allox kabul kildi.- Xufton namozining vakti esa barcha paygambarlarning namoz ukiydigan vaktlaridir. Yaxudiylar: Ore, rost aytdingiz, deyishdi. Mazkur rivoyatning sanadi yozilmagan. Yukoridagi rivoyat boshka kitoblarda xam rivoyat kilinganmi? Umuman olganda 5 vakt namozni aynan usha vaktda ukilishi xakida mu’tabar kitoblarimizda nimalar deyilgan? 3. Yana usha rivoyatni davomida yaxudiylar 30 kun ruzaning farz bulishi xikmatini suraganlarida Paygambar (s.a.v) shunday javob berdilar: «Odam (a.s)ning korinlarida man’ kilingan meva xazm bulmay rosa 30 kun turdi, u zot 30 kun xech narsa eya olmadilar. Usha vaktda Ramazon oyi edi.» Mazkur ya’ni 30 kun Ramazon ruzasining farz bulishi xikmatlari xakida kitoblarimizda kanday rivoyatlar bor?E’tibor va javoblaringiz uchun tashakkur!
Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf rohimahulloh:
1. Bu kabi ishlar ixtiyoriy bo‘lishi kerak. Buyurtma shaklida, shartnoma asosida haq olib qilinmasligi kerak. 2. Bu rivoyatning borligini men endi bildim. Boshqa kitoblarda yo‘q. Asossiz gap ekani ko‘rinib turibdi. Mo‘’tabar kitoblarimizda bu haqda quyidagi rivoyat va unga o‘xshash boshqa riovyatlar kelgan.Ibn Abbos roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:«Nabiy sollallohu alayhi vasallam:«Jabroil alayhissalom menga baytning (Baytullohning) oldida ikki marta imomlik qildi. Bas, ulardan birinchisida peshinni soya kavushning tasmasicha bo‘lganida o‘qidi. So‘ngra asrni har bir narsaning soyasi o‘z mislicha bo‘lganda o‘qidi. So‘ngra shomni quyosh botib, ro‘zador iftor qiladigan paytda o‘qidi. So‘ngra xuftonni shafaq g‘oyib bo‘lganda o‘qidi. So‘ngra bomdodni fajr yaraqlab ro‘zadorga taom harom bo‘ladigan vaqtda o‘qidi. Ikkinchi martada peshinni har bir narsaning soyasi o‘z mislicha bo‘lganda, kechagi asr vaqtida o‘qidi. So‘ngra asrni har bir narsaning soyasi o‘ziga ikki barobar bo‘lganda o‘qidi. So‘ngra shomni birinchi o‘qigan vaqtida o‘qidi. So‘ngra xuftonni kechaning uchdan biri ketganda o‘qidi. So‘ngra bomdodni er yorishib ko‘ringanda o‘qidi. So‘ngra Jabroil menga o‘grilib qaradi-da:«Ey Muhammad mana shu sendan oldingi anbiyo¬larning vaqtidir. Vaqt ushbu ikki vaqtning o‘rtasidir», dedi», dedilar». Termiziy va uning ikki sohibi rivoyat qilishgan.Ibn Abbos roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:«Nabiy sollallohu alayhi vasallam:«Jabroil alayhissalom menga baytning (Baytullohning) oldida ikki marta imomlik qildi. Bas, ulardan birinchisida peshinni soya kavushning tasmasicha bo‘lganida o‘qidi. So‘ngra asrni har bir narsaning soyasi o‘z mislicha bo‘lganda o‘qidi. So‘ngra shomni quyosh botib, ro‘zador iftor qiladigan paytda o‘qidi. So‘ngra xuftonni shafaq g‘oyib bo‘lganda o‘qidi. So‘ngra bomdodni fajr yaraqlab ro‘zadorga taom harom bo‘ladigan vaqtda o‘qidi. Ikkinchi martada peshinni har bir narsaning soyasi o‘z mislicha bo‘lganda, kechagi asr vaqtida o‘qidi. So‘ngra asrni har bir narsaning soyasi o‘ziga ikki barobar bo‘lganda o‘qidi. So‘ngra shomni birinchi o‘qigan vaqtida o‘qidi. So‘ngra xuftonni kechaning uchdan biri ketganda o‘qidi. So‘ngra bomdodni er yorishib ko‘ringanda o‘qidi. So‘ngra Jabroil menga o‘grilib qaradi-da:«Ey Muhammad mana shu sendan oldingi anbiyo¬larning vaqtidir. Vaqt ushbu ikki vaqtning o‘rtasidir», dedi», dedilar». Termiziy va uning ikki sohibi rivoyat qilishgan.3. Bu ham o‘sha asossiz gapning davomi.
28 Aprel 2022, 16:05 | Savol-javoblar | 143 | Boshqa ibodatlar
Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf rohimahulloh:
1. Bu kabi ishlar ixtiyoriy bo‘lishi kerak. Buyurtma shaklida, shartnoma asosida haq olib qilinmasligi kerak. 2. Bu rivoyatning borligini men endi bildim. Boshqa kitoblarda yo‘q. Asossiz gap ekani ko‘rinib turibdi. Mo‘’tabar kitoblarimizda bu haqda quyidagi rivoyat va unga o‘xshash boshqa riovyatlar kelgan.Ibn Abbos roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:«Nabiy sollallohu alayhi vasallam:«Jabroil alayhissalom menga baytning (Baytullohning) oldida ikki marta imomlik qildi. Bas, ulardan birinchisida peshinni soya kavushning tasmasicha bo‘lganida o‘qidi. So‘ngra asrni har bir narsaning soyasi o‘z mislicha bo‘lganda o‘qidi. So‘ngra shomni quyosh botib, ro‘zador iftor qiladigan paytda o‘qidi. So‘ngra xuftonni shafaq g‘oyib bo‘lganda o‘qidi. So‘ngra bomdodni fajr yaraqlab ro‘zadorga taom harom bo‘ladigan vaqtda o‘qidi. Ikkinchi martada peshinni har bir narsaning soyasi o‘z mislicha bo‘lganda, kechagi asr vaqtida o‘qidi. So‘ngra asrni har bir narsaning soyasi o‘ziga ikki barobar bo‘lganda o‘qidi. So‘ngra shomni birinchi o‘qigan vaqtida o‘qidi. So‘ngra xuftonni kechaning uchdan biri ketganda o‘qidi. So‘ngra bomdodni er yorishib ko‘ringanda o‘qidi. So‘ngra Jabroil menga o‘grilib qaradi-da:«Ey Muhammad mana shu sendan oldingi anbiyo¬larning vaqtidir. Vaqt ushbu ikki vaqtning o‘rtasidir», dedi», dedilar». Termiziy va uning ikki sohibi rivoyat qilishgan.Ibn Abbos roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:«Nabiy sollallohu alayhi vasallam:«Jabroil alayhissalom menga baytning (Baytullohning) oldida ikki marta imomlik qildi. Bas, ulardan birinchisida peshinni soya kavushning tasmasicha bo‘lganida o‘qidi. So‘ngra asrni har bir narsaning soyasi o‘z mislicha bo‘lganda o‘qidi. So‘ngra shomni quyosh botib, ro‘zador iftor qiladigan paytda o‘qidi. So‘ngra xuftonni shafaq g‘oyib bo‘lganda o‘qidi. So‘ngra bomdodni fajr yaraqlab ro‘zadorga taom harom bo‘ladigan vaqtda o‘qidi. Ikkinchi martada peshinni har bir narsaning soyasi o‘z mislicha bo‘lganda, kechagi asr vaqtida o‘qidi. So‘ngra asrni har bir narsaning soyasi o‘ziga ikki barobar bo‘lganda o‘qidi. So‘ngra shomni birinchi o‘qigan vaqtida o‘qidi. So‘ngra xuftonni kechaning uchdan biri ketganda o‘qidi. So‘ngra bomdodni er yorishib ko‘ringanda o‘qidi. So‘ngra Jabroil menga o‘grilib qaradi-da:«Ey Muhammad mana shu sendan oldingi anbiyo¬larning vaqtidir. Vaqt ushbu ikki vaqtning o‘rtasidir», dedi», dedilar». Termiziy va uning ikki sohibi rivoyat qilishgan.3. Bu ham o‘sha asossiz gapning davomi.
28 Aprel 2022, 16:05 | Savol-javoblar | 143 | Boshqa ibodatlar