Sutga suv qo‘shib ichish
Assalomu alaykum! Sutga suv qo‘shib ichish sunnat deb eshitdim, bu haqida hadis vorid bo‘lganmi?
«Zikr ahlidan so‘rang» hay’ati:
– Va alaykum assalom! Bu suv qo‘shish sutni sovutish uchun qilingan. الْبَرَاءَ بْنَ عَازِبٍ يَقُولُ: رَضِي اللهُ عَنْهُ جَاءَ أَبُو بَكْرٍ رَضِي اللهُ عَنْهُ إِلَى أَبِي فِي مَنْزِلِهِ، فَاشْتَرَى مِنْهُ رَحْلًا، فَقَالَ لِعَازِبٍ: ابْعَثِ ابْنَكَ يَحْمِلْهُ مَعِي. قَالَ: فَحَمَلْتُهُ مَعَهُ، وَخَرَجَ أَبِي يَنْتَقِدُ ثَمَنَهُ، فَقَالَ لَهُ أَبِي: يَا أَبَا بَكْرٍ حَدِّثْنِي كَيْفَ صَنَعْتُمَا حِينَ سَرَيْتَ مَعَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ؟ قَالَ: نَعَمْ، أَسْرَيْنَا لَيْلَتَنَا، وَمِنَ الْغَدِ، حَتَّى قَامَ قَائِمُ الظَّهِيرَةِ، وَخَلَا الطَّرِيقُ لَا يَمُرُّ فِيهِ أَحَدٌ، فَرُفِعَتْ لَنَا صَخْرَةٌ طَوِيلَةٌ، لَهَا ظِلٌّ لَمْ تَأْتِ عَلَيْهِ الشَّمْسُ فَنَزَلْنَا عِنْدَهُ، وَسَوَّيْتُ لِلنَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَكَانًا بِيَدِي يَنَامُ عَلَيْهِ، وَبَسَطْتُ فِيهِ فَرْوَةً، وَقُلْتُ: نَمْ يَا رَسُولَ اللهِ، وَأَنَا أَنْفُضُ لَكَ مَا حَوْلَكَ. فَنَامَ وَخَرَجْتُ أَنْفُضُ مَا حَوْلَهُ، فَإِذَا أَنَا بِرَاعٍ مُقْبِلٍ بِغَنَمِهِ إِلَى الصَّخْرَةِ يُرِيدُ مِنْهَا مِثْلَ الَّذِي أَرَدْنَا، فَقُلْتُ: لِمَنْ أَنْتَ يَا غُلَامُ؟ فَقَالَ: لِرَجُلٍ مِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ أَوْ مَكَّةَ. قُلْتُ: أَفِي غَنَمِكَ لَبَنٌ؟ قَالَ: نَعَمُ. قُلْتُ: أَفَتَحْلُبُ؟ قَالَ: نَعَمْ. فَأَخَذَ شَاةً. فَقُلْتُ: انْفُضِ الضَّرْعَ مِنَ التُّرَابِ وَالشَّعَرِ وَالْقَذَى. قَالَ: فَرَأَيْتُ الْبَرَاءَ يَضْرِبُ إِحْدَى يَدَيْهِ عَلَى الْأُخْرَى يَنْفُضُ. فَحَلَبَ فِي قَعْبٍ كُثْبَةً مِنْ لَبَنٍ، وَمَعِي إِدَاوَةٌ حَمَلْتُهَا لِلنَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَرْتَوِي مِنْهَا، يَشْرَبُ وَيَتَوَضَّأُ، فَأَتَيْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَكَرِهْتُ أَنْ أُوقِظَهُ، فَوَافَقْتُهُ حِينَ اسْتَيْقَظَ، فَصَبَبْتُ مِنَ الْمَاءِ عَلَى اللَّبَنِ حَتَّى بَرَدَ أَسْفَلُهُ، فَقُلْتُ: اشْرَبْ يَا رَسُولَ اللهِ - قَالَ - فَشَرِبَ، حَتَّى رَضِيتُ، ثُمَّ قَالَ: «أَلَمْ يَأْنِ لِلرَّحِيلِ». قُلْتُ: بَلَى - قَالَ - فَارْتَحَلْنَا بَعْدَ مَا مَالَتِ الشَّمْسُ، وَاتَّبَعَنَا سُرَاقَةُ بْنُ مَالِكٍ، فَقُلْتُ: أُتِينَا يَا رَسُولَ اللهِ. فَقَالَ: «لَا تَحْزَنْ، إِنَّ اللهَ مَعَنَا». فَدَعَا عَلَيْهِ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَارْتَطَمَتْ بِهِ فَرَسُهُ إِلَى بَطْنِهَا - أُرَى فِي جَلَدٍ مِنَ الْأَرْضِ، شَكَّ زُهَيْرٌ - فَقَالَ: إِنِّي أُرَاكُمَا قَدْ دَعَوْتُمَا عَلَيَّ فَادْعُوَا لِي، فَاللهُ لَكُمَا أَنْ أَرُدَّ عَنْكُمَا الطَّلَبَ. فَدَعَا لَهُ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَنَجَا فَجَعَلَ لَا يَلْقَى أَحَدًا إِلَّا قَالَ: كَفَيْتُكُمْ مَا هُنَا. فَلَا يَلْقَى أَحَدًا إِلَّا رَدَّهُ. قَالَ: وَوَفَى لَنَا Baro ibn Ozib roziyallohu anhu aytadi:
«Abu Bakr roziyallohu anhu otamning oldiga – uyiga kelib, undan egar sotib oldi. Keyin (otam) Ozibga: «O‘g‘lingni ham yubor, menga buni ko‘tarishib borsin», dedi. Men u bilan birga uni ko‘tarishib oldim. Otam (egarning) pulini olish uchun chiqdi. Otam u kishiga: «Ey Abu Bakr, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan birga kechasi safarga chiqqaningda nimalar bo‘lganini menga so‘zlab ber», dedi.
U kishi dedi: «Xo‘p. Biz tun bo‘yi va ertasiga tush vaqtining soyasi to‘xtab, turib qolguncha (ya’ni kun tikkaga kelguncha) yurdik. Yo‘l huvillagan, biror kishi o‘tmas edi. Birdan uzun bir xarsang ko‘rindi. Uning soyasi bor edi. U erga hali quyosh tushmagan ekan. Biz o‘sha toshning yoniga tushdik. Nabiy sollallohu alayhi vasallamga uxlashlari uchun bir joyni qo‘lim bilan tekislab, o‘sha erga po‘stak to‘shadim va: «Ey Allohning Rasuli, siz uxlab oling, men yon-atrofingizni qarab turaman», dedim. U zot uyquga ketdilar, men esa yon-atrofni qaragani chiqdim. Qarasam, bir cho‘pon xarsangdan biz istagan narsani (soyani) istab, qo‘ylarini oldiga solib, shu tomonga kelayotgan ekan. «Hoy bola! Sen kimning odamisan?» dedim. «Madina [yoki Makka] ahlidan bir kishining» dedi. «Qo‘ylaringning suti bormi?» dedim. «Ha», dedi. «Sog‘ib berasanmi?» dedim. «Ha», dedi. Keyin u bir sovliqni ushladi. «Elinidan tuproq, tuk va xas-xashaklarini qoqib tashla», dedim. – (Roviy Abu Ishoq:) «Baroning bir qo‘lini ikkinchisiga urib, qoqayotganini ko‘rdim», degan.* – Keyin u bir yog‘och jomga bir sog‘im sut sog‘ib berdi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam suv ichishlari uchun yonimda bir teri obdasta bor edi, (shundan) ichardilar va tahorat olardilar. Oldilariga kelib, u zotni uyg‘otgim kelmagan edi, lekin uyg‘ongan vaqtlariga to‘g‘ri kelibman. Sutga tagi soviguncha suv quydim va: «Iching, ey Allohning Rasuli», dedim. U zot ko‘nglim to‘lguncha ichdilar. So‘ng: «Yo‘lga tushish vaqti bo‘lmadimi?» dedilar. «Ha, (bo‘ldi)», dedim.
Biz quyosh oqqandan so‘ng yo‘lga chiqqan edik, Suroqa ibn Molik ortimizdan tushdi. «Bizga etib olishdi, ey Allohning Rasuli», dedim. U zot: «Mahzun bo‘lma. Albatta, Alloh biz bilan», dedilar. Keyin Nabiy sollallohu alayhi vasallam uni duoibad qilgan edilar, oti u bilan birga qornigacha – Menimcha, Zuhayr «erning ustigacha», deb ikkilangan* – botib qoldi. Suroqa: «Menimcha, ikkovingiz meni duoibad qilgansiz. Haqqimga duo qilinglar, sizlarga Alloh yor bo‘lsin, men ta’qibchilarni sizlardan qaytarib turay», dedi. Shunda Nabiy sollallohu alayhi vasallam uning haqqiga duo qilgan edilar, u najot topdi. U kimni uchratsa, «Bu yoqlarni o‘rningizga qarab keldim», deyishga tushdi va kimni uchratsa, qaytarib yuboraverdi. U bizga vafo qildi».
* Abu Ishoq – hadisni Baro roziyallohu anhudan rivoyat qilgan roviy.
* Zuhayr ibn Muoviya – hadisni Abu Ishoqdan rivoyat qilgan roviy. U Abu Ishoqdan hadisni eshitganda «botib qoldi» degan fe’lning to‘ldiruvchisini nima deganini aniq eslolmay, «Menimcha, «er sathigacha botdi», degan», demoqchi. (“Oltin silsila” kitobidan "Sahihul Buxoriy"). Vallohu a’lam!
21 Aprel 2022, 06:09 | Savol-javoblar | 216 | Hadislar
«Zikr ahlidan so‘rang» hay’ati:
– Va alaykum assalom! Bu suv qo‘shish sutni sovutish uchun qilingan. الْبَرَاءَ بْنَ عَازِبٍ يَقُولُ: رَضِي اللهُ عَنْهُ جَاءَ أَبُو بَكْرٍ رَضِي اللهُ عَنْهُ إِلَى أَبِي فِي مَنْزِلِهِ، فَاشْتَرَى مِنْهُ رَحْلًا، فَقَالَ لِعَازِبٍ: ابْعَثِ ابْنَكَ يَحْمِلْهُ مَعِي. قَالَ: فَحَمَلْتُهُ مَعَهُ، وَخَرَجَ أَبِي يَنْتَقِدُ ثَمَنَهُ، فَقَالَ لَهُ أَبِي: يَا أَبَا بَكْرٍ حَدِّثْنِي كَيْفَ صَنَعْتُمَا حِينَ سَرَيْتَ مَعَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ؟ قَالَ: نَعَمْ، أَسْرَيْنَا لَيْلَتَنَا، وَمِنَ الْغَدِ، حَتَّى قَامَ قَائِمُ الظَّهِيرَةِ، وَخَلَا الطَّرِيقُ لَا يَمُرُّ فِيهِ أَحَدٌ، فَرُفِعَتْ لَنَا صَخْرَةٌ طَوِيلَةٌ، لَهَا ظِلٌّ لَمْ تَأْتِ عَلَيْهِ الشَّمْسُ فَنَزَلْنَا عِنْدَهُ، وَسَوَّيْتُ لِلنَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَكَانًا بِيَدِي يَنَامُ عَلَيْهِ، وَبَسَطْتُ فِيهِ فَرْوَةً، وَقُلْتُ: نَمْ يَا رَسُولَ اللهِ، وَأَنَا أَنْفُضُ لَكَ مَا حَوْلَكَ. فَنَامَ وَخَرَجْتُ أَنْفُضُ مَا حَوْلَهُ، فَإِذَا أَنَا بِرَاعٍ مُقْبِلٍ بِغَنَمِهِ إِلَى الصَّخْرَةِ يُرِيدُ مِنْهَا مِثْلَ الَّذِي أَرَدْنَا، فَقُلْتُ: لِمَنْ أَنْتَ يَا غُلَامُ؟ فَقَالَ: لِرَجُلٍ مِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ أَوْ مَكَّةَ. قُلْتُ: أَفِي غَنَمِكَ لَبَنٌ؟ قَالَ: نَعَمُ. قُلْتُ: أَفَتَحْلُبُ؟ قَالَ: نَعَمْ. فَأَخَذَ شَاةً. فَقُلْتُ: انْفُضِ الضَّرْعَ مِنَ التُّرَابِ وَالشَّعَرِ وَالْقَذَى. قَالَ: فَرَأَيْتُ الْبَرَاءَ يَضْرِبُ إِحْدَى يَدَيْهِ عَلَى الْأُخْرَى يَنْفُضُ. فَحَلَبَ فِي قَعْبٍ كُثْبَةً مِنْ لَبَنٍ، وَمَعِي إِدَاوَةٌ حَمَلْتُهَا لِلنَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَرْتَوِي مِنْهَا، يَشْرَبُ وَيَتَوَضَّأُ، فَأَتَيْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَكَرِهْتُ أَنْ أُوقِظَهُ، فَوَافَقْتُهُ حِينَ اسْتَيْقَظَ، فَصَبَبْتُ مِنَ الْمَاءِ عَلَى اللَّبَنِ حَتَّى بَرَدَ أَسْفَلُهُ، فَقُلْتُ: اشْرَبْ يَا رَسُولَ اللهِ - قَالَ - فَشَرِبَ، حَتَّى رَضِيتُ، ثُمَّ قَالَ: «أَلَمْ يَأْنِ لِلرَّحِيلِ». قُلْتُ: بَلَى - قَالَ - فَارْتَحَلْنَا بَعْدَ مَا مَالَتِ الشَّمْسُ، وَاتَّبَعَنَا سُرَاقَةُ بْنُ مَالِكٍ، فَقُلْتُ: أُتِينَا يَا رَسُولَ اللهِ. فَقَالَ: «لَا تَحْزَنْ، إِنَّ اللهَ مَعَنَا». فَدَعَا عَلَيْهِ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَارْتَطَمَتْ بِهِ فَرَسُهُ إِلَى بَطْنِهَا - أُرَى فِي جَلَدٍ مِنَ الْأَرْضِ، شَكَّ زُهَيْرٌ - فَقَالَ: إِنِّي أُرَاكُمَا قَدْ دَعَوْتُمَا عَلَيَّ فَادْعُوَا لِي، فَاللهُ لَكُمَا أَنْ أَرُدَّ عَنْكُمَا الطَّلَبَ. فَدَعَا لَهُ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَنَجَا فَجَعَلَ لَا يَلْقَى أَحَدًا إِلَّا قَالَ: كَفَيْتُكُمْ مَا هُنَا. فَلَا يَلْقَى أَحَدًا إِلَّا رَدَّهُ. قَالَ: وَوَفَى لَنَا Baro ibn Ozib roziyallohu anhu aytadi:
«Abu Bakr roziyallohu anhu otamning oldiga – uyiga kelib, undan egar sotib oldi. Keyin (otam) Ozibga: «O‘g‘lingni ham yubor, menga buni ko‘tarishib borsin», dedi. Men u bilan birga uni ko‘tarishib oldim. Otam (egarning) pulini olish uchun chiqdi. Otam u kishiga: «Ey Abu Bakr, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan birga kechasi safarga chiqqaningda nimalar bo‘lganini menga so‘zlab ber», dedi.
U kishi dedi: «Xo‘p. Biz tun bo‘yi va ertasiga tush vaqtining soyasi to‘xtab, turib qolguncha (ya’ni kun tikkaga kelguncha) yurdik. Yo‘l huvillagan, biror kishi o‘tmas edi. Birdan uzun bir xarsang ko‘rindi. Uning soyasi bor edi. U erga hali quyosh tushmagan ekan. Biz o‘sha toshning yoniga tushdik. Nabiy sollallohu alayhi vasallamga uxlashlari uchun bir joyni qo‘lim bilan tekislab, o‘sha erga po‘stak to‘shadim va: «Ey Allohning Rasuli, siz uxlab oling, men yon-atrofingizni qarab turaman», dedim. U zot uyquga ketdilar, men esa yon-atrofni qaragani chiqdim. Qarasam, bir cho‘pon xarsangdan biz istagan narsani (soyani) istab, qo‘ylarini oldiga solib, shu tomonga kelayotgan ekan. «Hoy bola! Sen kimning odamisan?» dedim. «Madina [yoki Makka] ahlidan bir kishining» dedi. «Qo‘ylaringning suti bormi?» dedim. «Ha», dedi. «Sog‘ib berasanmi?» dedim. «Ha», dedi. Keyin u bir sovliqni ushladi. «Elinidan tuproq, tuk va xas-xashaklarini qoqib tashla», dedim. – (Roviy Abu Ishoq:) «Baroning bir qo‘lini ikkinchisiga urib, qoqayotganini ko‘rdim», degan.* – Keyin u bir yog‘och jomga bir sog‘im sut sog‘ib berdi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam suv ichishlari uchun yonimda bir teri obdasta bor edi, (shundan) ichardilar va tahorat olardilar. Oldilariga kelib, u zotni uyg‘otgim kelmagan edi, lekin uyg‘ongan vaqtlariga to‘g‘ri kelibman. Sutga tagi soviguncha suv quydim va: «Iching, ey Allohning Rasuli», dedim. U zot ko‘nglim to‘lguncha ichdilar. So‘ng: «Yo‘lga tushish vaqti bo‘lmadimi?» dedilar. «Ha, (bo‘ldi)», dedim.
Biz quyosh oqqandan so‘ng yo‘lga chiqqan edik, Suroqa ibn Molik ortimizdan tushdi. «Bizga etib olishdi, ey Allohning Rasuli», dedim. U zot: «Mahzun bo‘lma. Albatta, Alloh biz bilan», dedilar. Keyin Nabiy sollallohu alayhi vasallam uni duoibad qilgan edilar, oti u bilan birga qornigacha – Menimcha, Zuhayr «erning ustigacha», deb ikkilangan* – botib qoldi. Suroqa: «Menimcha, ikkovingiz meni duoibad qilgansiz. Haqqimga duo qilinglar, sizlarga Alloh yor bo‘lsin, men ta’qibchilarni sizlardan qaytarib turay», dedi. Shunda Nabiy sollallohu alayhi vasallam uning haqqiga duo qilgan edilar, u najot topdi. U kimni uchratsa, «Bu yoqlarni o‘rningizga qarab keldim», deyishga tushdi va kimni uchratsa, qaytarib yuboraverdi. U bizga vafo qildi».
* Abu Ishoq – hadisni Baro roziyallohu anhudan rivoyat qilgan roviy.
* Zuhayr ibn Muoviya – hadisni Abu Ishoqdan rivoyat qilgan roviy. U Abu Ishoqdan hadisni eshitganda «botib qoldi» degan fe’lning to‘ldiruvchisini nima deganini aniq eslolmay, «Menimcha, «er sathigacha botdi», degan», demoqchi. (“Oltin silsila” kitobidan "Sahihul Buxoriy"). Vallohu a’lam!
21 Aprel 2022, 06:09 | Savol-javoblar | 216 | Hadislar