Norasida o‘g‘lim o‘limiga sabab bo‘lgan odam
Assalomu alaykum! Mani norasida 6 yoshli o‘g‘limi mototsiklda urib ketishdi. O‘g‘lim Abdulloh vafot etdi. Urib yuborgan bolani nima qilishni bilmayapan. Bir tarafim qamatvorgin diyapti bir tarafim Allohga solgin O‘zi biladi deyapti. Juda qiynalib ketdim, nima qilish lozim, aytib berinlar?
«Zikr ahlidan so‘rang» hay’ati:
– Va alaykum assalom! Siz Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning balog‘atga etmagan bola vafot qilsa ota onasini jannatga kirishga shafoat qilish haqidagi hadislarini o‘qib, sabr qiling va savobidan umid qiling. Urib ketgan boladan bolangizni xunini to‘latib olishga shar’an haqqingiz bor. Xuni ming tilla turadi. Yigirma tillosi 85gr tilla bo‘ladi. Undan kam olishga rozi bo‘lishngiz tavsiya qilinadi. عَنْ أَبِي مُوسَى رَضِي اللهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: إِذَا مَاتَ وَلَدُ الْعَبْدِ قَالَ اللهُ لِمَلَائِكَتِهِ: قَبَضْتُمْ وَلَدَ عَبْدِي؟ فَيَقُولُونَ: نَعَمْ، فَيَقُولُ: قَبَضْتُمْ ثَمَرَةَ فُؤَادِهِ؟ فَيَقُولُونَ: نَعَمْ، فَيَقُولُ: مَاذَا قَالَ عَبْدِي؟ فَيَقُولُونَ: حَمِدَكَ وَاسْتَرْجَعَ، فَيَقُولُ اللهُ: ابْنُوا لِعَبْدِي بَيْتًا فِي الْجَنَّةِ وَسَمُّوهُ بَيْتَ الْحَمْدِ. رَوَى هَذِهِ الثَّلَاثَةَ التِّرْمِذِيُّ Abu Muso roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Nabiy sollallohu alayhi vasallam:
«Bir bandaning bolasi o‘lsa, Alloh farishtalariga:
«Bandamning bolasini qabz qildingizmi?» deydi.
«Ha», deydilar.
«Uning dil mevasini qabz qildingizmi?» deydi.
«Ha», deydilar.
«Bandam nima dedi?» deydi.
«Senga hamd va istirjo’ aytdi», deydilar.
Shunda Alloh:
«Bandamga jannatda bir uy bino qilinglar va uni «Hamd uyi» deb nomlanglar», deydi».
Ushbu uch hadisni Termiziy rivoyat qilgan.
Sharh: Farzandning o‘limi ota-ona uchun cheksiz musibat ekanligi hech kimga sir emas. Chunki farzand ota-onaning bir bo‘lagi, yuragining parchasi, jigargo‘shasi, ko‘z quvonchi bo‘ladi.
Shuning uchun ham farzandining o‘limiga sabr qilgan ota-onalarga katta va ulug‘ martabalar va’da qilingan.
Bulardan ba’zi namunalarni yuqorida kelgan hadisi shariflardan o‘rgandik. Musulmonlar ushbu ta’limotlarni o‘zlariga singdirib olib, hayotlariga tatbiq qilganlar. Musulmonlar farzand o‘limiga sabr qilishning insoniyat tarixidagi nodir namunalarini ko‘rsatganlar.
Birgina misol keltiraylik:
Anas roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Ummu Sulaym roziyallohu anho Abu Anasning oldiga kelib:
«Bugun sen yomon ko‘rgan narsa ila keldim», dedi.
«Sen doimo huzurimga anavi a’robiyning oldidan men yomon ko‘rgan narsani olib kelaverasan!» dedi Abu Anas.
«U a’robiy edi. Lekin Alloh uni tanlab olib, ixtiyor etib, Payg‘ambar qildi».
«Keltirgan narsang nima?!»
«Aroq harom qilindi».
«Bu sen bilan mening ajrashishimiz», dedi. So‘ngra mushrik holda o‘lib ketdi.
So‘ngra Abu Talha roziyallohu anhu Ummu Sulaymning oldiga keldi. Ummu Sulaym unga:
«Modomiki mushrik ekansan, senga tegmayman», dedi.
«Yo‘q. Bu sening istaging emas».
«Mening istagim nima?»
«Sening istaging sariq (oltin) bilan oq (kumush)da».
«Albatta, men guvohlik beraman va Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamni ham guvoh qilamanki, agar sen musulmon bo‘lsang, sening Isloming tufayli roziman. Ey Anas, tur! Amakingni boshlab bor!» dedi Ummu Sulaym.
U (Abu Talha) turib, qo‘lini elkamga qo‘ydi. Borib, Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamga yaqinlashganimizda u zot bizning gaplarimizni eshitdilar va: «Mana, Abu Talha huzuringizga peshonasida Islom nuri porlab keldi!» dedilar. U Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamga salom berdi va: «Ashhadu allaa ilaaha illallohu va anna Muhammadan abduhu va Rasuluhu», dedi.
Shundan keyin Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Islom uchun uni uylab qo‘ydilar. Ayoli unga o‘g‘il tug‘ib berdi. Bola katta bo‘lib, yo‘lga kirdi. Otasi uni juda ham yaxshi ko‘rar edi. Bir kuni Alloh taboraka va taolo bolani qabz qildi.
Abu Talha kelib:
«O‘g‘limning holi qanday, ey Ummu Sulaym?» dedi.
«Juda yaxshi. Tushlik qilib olmaysanmi? Bugun tushliging kech qolib ketdi», dedi va unga taom taqdim qilib turib:
«Ey Abu Talha, bir qavm boshqasidan vaqtinchalikka bir narsani olib tursa, u ularda Alloh xohlaganicha qolsa-da, keyin egalari qaytarib olsa, vaqtinchalik olib turganlar xafa bo‘lishi kerakmi?» dedi.
«Yo‘q», dedi Abu Talha.
«O‘g‘ling dunyoni tark etdi», dedi Ummu Sulaym.
«Qani u?!»
«Ana, yotoqxonada».
U kirib, bolaning yuzini ochdi va istirjo’ aytdi. Keyin Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga borib, Ummu Sulaymning gapini aytib berdi. Shunda u zot:
«Meni haq ila yuborgan Zotga qasamki, Alloh bu kecha bolasiga sabr qilganligi uchun uning rahmiga bir o‘g‘il bola ilqo qildi», dedilar…
U bolani tug‘di. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam Anasga dedilar:
«Ey Anas, onangning oldiga borib, «O‘g‘lingning kindigini kesganingdan keyin unga hech narsa egizmay turib, menga yubor», dedilar, degin».
U (onam) bolani ikki qo‘limga qo‘ydi. Men uni Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga keltirib qo‘ydim. U zot sollallohu alayhi vasallam:
«Menga uchta ajva (xurmo) keltir», dedilar. Men keltirdim. U zot ularning danagini olib tashlab, og‘izlariga solib, chaynadilar va bolaning og‘zini ochib, soldilar, bola tamshana boshladi.
U zot sollallohu alayhi vasallam:
«Ansoriy-da, xurmoni yaxshi ko‘radi!» dedilar. So‘ngra:
«Onangga borib, «Alloh senga bundan baraka bersin va uni yaxshi hamda taqvodor qilsin», deb ayt», dedilar».
Imom al-Bazzor rivoyat qilgan. ("Hadis va Hayot" kitobidan). Vallohu a’lam!
20 Aprel 2022, 19:45 | Savol-javoblar | 171 | Turli savollar
«Zikr ahlidan so‘rang» hay’ati:
– Va alaykum assalom! Siz Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning balog‘atga etmagan bola vafot qilsa ota onasini jannatga kirishga shafoat qilish haqidagi hadislarini o‘qib, sabr qiling va savobidan umid qiling. Urib ketgan boladan bolangizni xunini to‘latib olishga shar’an haqqingiz bor. Xuni ming tilla turadi. Yigirma tillosi 85gr tilla bo‘ladi. Undan kam olishga rozi bo‘lishngiz tavsiya qilinadi. عَنْ أَبِي مُوسَى رَضِي اللهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: إِذَا مَاتَ وَلَدُ الْعَبْدِ قَالَ اللهُ لِمَلَائِكَتِهِ: قَبَضْتُمْ وَلَدَ عَبْدِي؟ فَيَقُولُونَ: نَعَمْ، فَيَقُولُ: قَبَضْتُمْ ثَمَرَةَ فُؤَادِهِ؟ فَيَقُولُونَ: نَعَمْ، فَيَقُولُ: مَاذَا قَالَ عَبْدِي؟ فَيَقُولُونَ: حَمِدَكَ وَاسْتَرْجَعَ، فَيَقُولُ اللهُ: ابْنُوا لِعَبْدِي بَيْتًا فِي الْجَنَّةِ وَسَمُّوهُ بَيْتَ الْحَمْدِ. رَوَى هَذِهِ الثَّلَاثَةَ التِّرْمِذِيُّ Abu Muso roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Nabiy sollallohu alayhi vasallam:
«Bir bandaning bolasi o‘lsa, Alloh farishtalariga:
«Bandamning bolasini qabz qildingizmi?» deydi.
«Ha», deydilar.
«Uning dil mevasini qabz qildingizmi?» deydi.
«Ha», deydilar.
«Bandam nima dedi?» deydi.
«Senga hamd va istirjo’ aytdi», deydilar.
Shunda Alloh:
«Bandamga jannatda bir uy bino qilinglar va uni «Hamd uyi» deb nomlanglar», deydi».
Ushbu uch hadisni Termiziy rivoyat qilgan.
Sharh: Farzandning o‘limi ota-ona uchun cheksiz musibat ekanligi hech kimga sir emas. Chunki farzand ota-onaning bir bo‘lagi, yuragining parchasi, jigargo‘shasi, ko‘z quvonchi bo‘ladi.
Shuning uchun ham farzandining o‘limiga sabr qilgan ota-onalarga katta va ulug‘ martabalar va’da qilingan.
Bulardan ba’zi namunalarni yuqorida kelgan hadisi shariflardan o‘rgandik. Musulmonlar ushbu ta’limotlarni o‘zlariga singdirib olib, hayotlariga tatbiq qilganlar. Musulmonlar farzand o‘limiga sabr qilishning insoniyat tarixidagi nodir namunalarini ko‘rsatganlar.
Birgina misol keltiraylik:
Anas roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:
«Ummu Sulaym roziyallohu anho Abu Anasning oldiga kelib:
«Bugun sen yomon ko‘rgan narsa ila keldim», dedi.
«Sen doimo huzurimga anavi a’robiyning oldidan men yomon ko‘rgan narsani olib kelaverasan!» dedi Abu Anas.
«U a’robiy edi. Lekin Alloh uni tanlab olib, ixtiyor etib, Payg‘ambar qildi».
«Keltirgan narsang nima?!»
«Aroq harom qilindi».
«Bu sen bilan mening ajrashishimiz», dedi. So‘ngra mushrik holda o‘lib ketdi.
So‘ngra Abu Talha roziyallohu anhu Ummu Sulaymning oldiga keldi. Ummu Sulaym unga:
«Modomiki mushrik ekansan, senga tegmayman», dedi.
«Yo‘q. Bu sening istaging emas».
«Mening istagim nima?»
«Sening istaging sariq (oltin) bilan oq (kumush)da».
«Albatta, men guvohlik beraman va Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamni ham guvoh qilamanki, agar sen musulmon bo‘lsang, sening Isloming tufayli roziman. Ey Anas, tur! Amakingni boshlab bor!» dedi Ummu Sulaym.
U (Abu Talha) turib, qo‘lini elkamga qo‘ydi. Borib, Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamga yaqinlashganimizda u zot bizning gaplarimizni eshitdilar va: «Mana, Abu Talha huzuringizga peshonasida Islom nuri porlab keldi!» dedilar. U Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamga salom berdi va: «Ashhadu allaa ilaaha illallohu va anna Muhammadan abduhu va Rasuluhu», dedi.
Shundan keyin Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Islom uchun uni uylab qo‘ydilar. Ayoli unga o‘g‘il tug‘ib berdi. Bola katta bo‘lib, yo‘lga kirdi. Otasi uni juda ham yaxshi ko‘rar edi. Bir kuni Alloh taboraka va taolo bolani qabz qildi.
Abu Talha kelib:
«O‘g‘limning holi qanday, ey Ummu Sulaym?» dedi.
«Juda yaxshi. Tushlik qilib olmaysanmi? Bugun tushliging kech qolib ketdi», dedi va unga taom taqdim qilib turib:
«Ey Abu Talha, bir qavm boshqasidan vaqtinchalikka bir narsani olib tursa, u ularda Alloh xohlaganicha qolsa-da, keyin egalari qaytarib olsa, vaqtinchalik olib turganlar xafa bo‘lishi kerakmi?» dedi.
«Yo‘q», dedi Abu Talha.
«O‘g‘ling dunyoni tark etdi», dedi Ummu Sulaym.
«Qani u?!»
«Ana, yotoqxonada».
U kirib, bolaning yuzini ochdi va istirjo’ aytdi. Keyin Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga borib, Ummu Sulaymning gapini aytib berdi. Shunda u zot:
«Meni haq ila yuborgan Zotga qasamki, Alloh bu kecha bolasiga sabr qilganligi uchun uning rahmiga bir o‘g‘il bola ilqo qildi», dedilar…
U bolani tug‘di. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam Anasga dedilar:
«Ey Anas, onangning oldiga borib, «O‘g‘lingning kindigini kesganingdan keyin unga hech narsa egizmay turib, menga yubor», dedilar, degin».
U (onam) bolani ikki qo‘limga qo‘ydi. Men uni Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga keltirib qo‘ydim. U zot sollallohu alayhi vasallam:
«Menga uchta ajva (xurmo) keltir», dedilar. Men keltirdim. U zot ularning danagini olib tashlab, og‘izlariga solib, chaynadilar va bolaning og‘zini ochib, soldilar, bola tamshana boshladi.
U zot sollallohu alayhi vasallam:
«Ansoriy-da, xurmoni yaxshi ko‘radi!» dedilar. So‘ngra:
«Onangga borib, «Alloh senga bundan baraka bersin va uni yaxshi hamda taqvodor qilsin», deb ayt», dedilar».
Imom al-Bazzor rivoyat qilgan. ("Hadis va Hayot" kitobidan). Vallohu a’lam!
20 Aprel 2022, 19:45 | Savol-javoblar | 171 | Turli savollar