It boqish va sotishga oid savollar
Assalomu alaykum! 1). It boqiladigan uyda qilingan amallar xabata bo‘lib ketar ekan. Bizning uyda akam it boqadi va sotadi. Unga ota-onamning ham, mening ham gapimiz o‘tmaydi. Ota-onam va mening qilgan ibodat va xayrli amallarimiz ham xabata bo‘lib ketadimi?
2). Akam it sotib topgan daromadiga uyga eguliklar olib keladi. Shundan esa bo‘ladimi? Men-ku umuman emayman. Ammo ota-onam bilmasdan eb qo‘yishi ehtimoli yuqori.
«Zikr ahlidan so‘rang» hay’ati:
Va alaykum assalom! عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِي اللهُ عَنْهُ صَلَّى، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: مَنِ اقْتَنَى كَلْبًا لَيْسَ بِكَلْبِ صَيْدٍ وَلَا مَاشِيَةٍ وَلَا أَرْضٍ فَإِنَّهُ يَنْقُصُ مِنْ أَجْرِهِ قِيرَاطَانِ كُلَّ يَوْمٍ. رَوَاهُ مُسْلِمٌ والْبُخَارِيُّ. وَلَفْظُهُ: مَنْ أَمْسَكَ كَلْبًا فَإِنَّهُ يَنْقُصُ كُلَّ يَوْمٍ مِنْ عَمَلِهِ قِيرَاطٌ إِلَّا كَلْبَ غَنَمٍ أَوْ حَرْثٍ أَوْ صَيْدٍ Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «Kim ov iti, chorva iti va ziroat iti bo‘lmagan itni saqlasa, albatta, uning ajridan har kuni ikki qiyrot noqis bo‘ladi», dedilar». Muslim va Buxoriy rivoyat qilganlar. Buxoriyning lafzida: «Kim it saqlasa, albatta, uning amalidan har kuni bir qiyrot noqis bo‘ladi. Chorva yoki ziroat yoki ov iti mustasno», deyilgan. Sharh: Islomda it boqishga uchta sabab tufayli ruxsat berilgan: 1. Ov uchun it boqsa bo‘ladi. 2. Ekinzorlarni qo‘rish uchun it boqsa bo‘ladi. 3. Qo‘y va boshqa hayvonlarni qo‘rish uchun it boqsa bo‘ladi. Umumiy qilib aytganda, qo‘riqchi itlarni boqsa bo‘ladi. Hozirgi paytlarda ba’zi izquvarlik yoki narsalarni hidlab, bilish uchun ishlatilayotgan itlar ham qo‘riqchilik uchun ushlab turiladigan itlar qatoriga kiradi. Boshqa maqsadlar uchun it ushlab turish shariatga xilof sanaladi. Chunki it najas narsa. Yalagan, hidlagan narsalarini ham najasga aylantiradi. U najas narsalarni egani uchun og‘zida o‘ta zaharli mikroblar ko‘p bo‘ladi. Buning ustiga, it vaqti-bemahal hurib, kishilarni bezovta qiladi, ularga ozor beradi. Bo‘shalib ketgan itlar esa kishilarni qopib olishi, turli jarohatlarga, kasalliklarga va hatto quturib qolishga sabab bo‘lishi mumkin. Shu ma’noda turli jamiyatda tez-tez itlarni qirib tashlash ishlari olib borib turilishi ham buning isbotidir. ("Hadis va Hayot" kitobidan). 2). Savdosidan tushgan pul halol. Vallohu a’lam!
29 Aprel 2022, 22:28 | Savol-javoblar | 183 | Halol va harom
2). Akam it sotib topgan daromadiga uyga eguliklar olib keladi. Shundan esa bo‘ladimi? Men-ku umuman emayman. Ammo ota-onam bilmasdan eb qo‘yishi ehtimoli yuqori.
«Zikr ahlidan so‘rang» hay’ati:
Va alaykum assalom! عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِي اللهُ عَنْهُ صَلَّى، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: مَنِ اقْتَنَى كَلْبًا لَيْسَ بِكَلْبِ صَيْدٍ وَلَا مَاشِيَةٍ وَلَا أَرْضٍ فَإِنَّهُ يَنْقُصُ مِنْ أَجْرِهِ قِيرَاطَانِ كُلَّ يَوْمٍ. رَوَاهُ مُسْلِمٌ والْبُخَارِيُّ. وَلَفْظُهُ: مَنْ أَمْسَكَ كَلْبًا فَإِنَّهُ يَنْقُصُ كُلَّ يَوْمٍ مِنْ عَمَلِهِ قِيرَاطٌ إِلَّا كَلْبَ غَنَمٍ أَوْ حَرْثٍ أَوْ صَيْدٍ Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «Kim ov iti, chorva iti va ziroat iti bo‘lmagan itni saqlasa, albatta, uning ajridan har kuni ikki qiyrot noqis bo‘ladi», dedilar». Muslim va Buxoriy rivoyat qilganlar. Buxoriyning lafzida: «Kim it saqlasa, albatta, uning amalidan har kuni bir qiyrot noqis bo‘ladi. Chorva yoki ziroat yoki ov iti mustasno», deyilgan. Sharh: Islomda it boqishga uchta sabab tufayli ruxsat berilgan: 1. Ov uchun it boqsa bo‘ladi. 2. Ekinzorlarni qo‘rish uchun it boqsa bo‘ladi. 3. Qo‘y va boshqa hayvonlarni qo‘rish uchun it boqsa bo‘ladi. Umumiy qilib aytganda, qo‘riqchi itlarni boqsa bo‘ladi. Hozirgi paytlarda ba’zi izquvarlik yoki narsalarni hidlab, bilish uchun ishlatilayotgan itlar ham qo‘riqchilik uchun ushlab turiladigan itlar qatoriga kiradi. Boshqa maqsadlar uchun it ushlab turish shariatga xilof sanaladi. Chunki it najas narsa. Yalagan, hidlagan narsalarini ham najasga aylantiradi. U najas narsalarni egani uchun og‘zida o‘ta zaharli mikroblar ko‘p bo‘ladi. Buning ustiga, it vaqti-bemahal hurib, kishilarni bezovta qiladi, ularga ozor beradi. Bo‘shalib ketgan itlar esa kishilarni qopib olishi, turli jarohatlarga, kasalliklarga va hatto quturib qolishga sabab bo‘lishi mumkin. Shu ma’noda turli jamiyatda tez-tez itlarni qirib tashlash ishlari olib borib turilishi ham buning isbotidir. ("Hadis va Hayot" kitobidan). 2). Savdosidan tushgan pul halol. Vallohu a’lam!
29 Aprel 2022, 22:28 | Savol-javoblar | 183 | Halol va harom