Futbolga pul tikish
Assalomu alaykum! Otam menga futbolga pul tikishni o‘rgat deyabdi lekin men bu xarom o‘yin desam urishyabdi o‘rgatasan deb. Iltimos futbolga pul tiksa bo‘ladimi? Otamga qanday tushuntiray?
«Zikr ahlidan so‘rang» hay’ati:
– Va alaykum assalom! Futbolga pul tikib bo‘lmaydi. Bu qimor va harom ish hisoblanadi. Quyidagilarni otangizga o‘qib bering. Alloh taolo "Baqara" surasida marhamat qiladi: يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ قُلْ فِيهِمَا إِثْمٌ كَبِيرٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَإِثْمُهُمَآ أَكْبَرُ مِن نَّفْعِهِمَا وَيَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلِ الْعَفْوَ كَذَلِكَ يُبيِّنُ اللّهُ لَكُمُ الآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ 219. Sendan xamr va qimor haqida so‘rarlar. Sen: «Ikkisida katta gunoh va kishilar uchun manfaat bor va gunohlari naflaridan kattadir», – deb ayt. Va sendan nimani nafaqa qilishni so‘rarlar. Sen: «Ortiqchasini», – deb ayt. Alloh shunday qilib sizga O‘z oyatlarini bayon qiladi. Shoyadki, tafakkur qilsangiz.
Oyatdagi «xamr» so‘zini «ichkilik», «aroq» yoki «vino» deb tarjima qilmadik. Chunki «xamr» so‘zi umumiy bo‘lib, iste’mol qilgan kishining aqlini to‘suvchi, ya’ni bir oz bo‘lsa-da, ta’sir o‘tkazuvchi barcha narsaga nisbatan ishlatiladi. Buning ichiga barcha spirtli ichimliklar hamda nasha, qoradori, ko‘knori va boshqalar ham kiradi.
«Sendan xamr va qimor haqida so‘rarlar».
Demak, Nabiy alayhissalomdan xamr va qimor haqida so‘rashgan. Islomga to‘lig‘icha kirish jarayonida bunday savol bo‘lishi, albatta, zarur edi. Islom inson hayotining hamma taraflaridan qamrab olgan, musulmonlar tasavvuriga yangicha fikrlash hissini solgan edi. Odamlar johiliyat qoidalaridan, odatlaridan tez qutulib, islomiy qonunlarga tezroq amal qilishga shoshilishardi. Islom jihod, namoz kabi narsalargagina emas, undan boshqa ishlarga ham, masalan, oziq-ovqatning halol-pok bo‘lishiga, kasbning pokligiga, mol-dunyoni halol yo‘l bilan topishga va uni joyini topib nafaqa qilishga ham e’tibor beradi. Chunki bular insoniyat hayotidagi eng muhim holatlar hisoblanadi.
Dunyoda adolat o‘rnatish, er yuzida Allohning xalifasi bo‘lish vazifasi yuklatilgan shaxs aroqxo‘r yoki qimorboz va molini noo‘rin sarflaydigan bo‘lishi mumkinmi? Albatta, yo‘q. Holbuki, xamr ichish, qimor o‘ynash va noo‘rin nafaqa qilish hollari johiliyat vaqtida kishilar hayotiga singib ketgan edi. Ular xamrsiz hayotni tasavvur qila olmas edilar. Shuningdek, qimor va noto‘g‘ri mol sarflash ham keng tarqalgan edi. Musulmonlardan ba’zilari o‘zlaridagi pok his-tuyg‘u ta’sirida bu ishlarning o‘nglanishi lozimligini ham his qilar edilar.
Hazrati Umar ibn Xattob roziyallohu anhu:
«Allohim, bizga xamr haqida shifo bo‘luvchi bayon bergin», – deb duo qilib yurar edilar.
Alloh taolo kishilar hayotiga singib ketgan aroqxo‘rlik illatini asta-sekin muolaja qilishni iroda qildi.
Avval, «Xurmo va uzumlarning mevasidan mast qiluvchi narsa hamda yaxshi rizq olasizlar», deb «Nahl» surasida mast qiluvchi narsani yaxshi rizqqa qarama-qarshi qo‘ydi. Ko‘pchilik «Xamr yaxshi narsa emas ekan», – deb ichishni tashladi.
Keyin hazrati Umar boshliq bir guruh musulmonlar:
«Ey Allohning Rasuli, xamr haqida bizga fatvo bering, bu aqlni ketkazuvchi, molni tortib oluvchi narsa», – dedilar. Shunda Alloh taolo «Baqara» surasidagi biz o‘rganayotgan ushbu oyatni nozil qiladi.
Keyinroq Abdurrohman ibn Avf roziyallohu anhu uylarida mehmondorchilik uyushtirdilar, u erda ichib, mast bo‘lishdi. Namozda imomlari «Kafiruun» surasini xato qilib o‘qidi. Shunda Alloh taolo «Mast holingizda namozga yaqinlashmang», degan oyat nozil qildi. Yana ko‘pchilik ichmay qo‘ydi.
Bir muddat o‘tgandan keyin Atabon ibn Molik ziyofat berdilar. Ichib o‘tirib, mast bo‘lib, janjal chiqdi, mushtlashuv bo‘ldi. Shunda Alloh taolo xamrni butunlay harom qiluvchi oyatni nozil qildi. Inshaalloh, bularning barchasi o‘rni kelganda o‘rganiladi.
Xamr va qimor haqidagi savolga javob berishni Alloh taolo Payg‘ambar alayhissalomga:
«Sen: «Ikkisida katta gunoh va kishilar uchun manfaat bor va gunohlari naflaridan kattadir», – deb ayt», – deb o‘rgatmoqda.
Xamrning ham, qimorning ham katta gunoh ekani avvaldan ta’kidlanmoqda. Shu bilan birga, o‘sha vaqtdagi kishilarning e’tiqodi bo‘yicha, manfaatlari ham borligi eslatib o‘tilmoqda. Ular xamr sotib, pul topishni manfaat deb tushunishgan. Shuningdek, qimorda pul yutishni, undan odamlarga cho‘tal berishni ham manfaat deb tushunishgan. Lekin bunga o‘xshash manfaatlari ularning gunohi oldida hech narsa emasligi ham uqtirilmoqda. Xamrning jamiyatga, shaxsga, davlatga va insoniyatga keltiradigan zarari hozirgidek ko‘zga yaqqol ko‘rinmagan bo‘lsa kerak. Eslashimiz kerakki, aqlni to‘suvchi har bir narsaga xamr deyiladi. Uning nomi turlicha bo‘lishi mumkin, pivodan tortib morfi va boshqalari ham, hammasi harom.
Qimorning hukmi ham shunday: osonlik bilan, mehnat qilmay, oshiq yoki karta o‘ynabmi yoki boshqacha nomlangan o‘yinlar o‘ylab chiqaribmi, odamlarning pulini olish harom. Hozirgi paytda qimorning ham xuddi xamrga o‘xshab, turlari ko‘payib ketdi. Insoniyatga katta zarar keltirayotganligi uchun ularning barchasi haromdir.
Uchinchi so‘ralgan narsa nafaqa haqida, to‘g‘rirog‘i, nafaqaning miqdori haqida bo‘ldi. Topgan molu dunyoni o‘z o‘rniga, to‘g‘ri sarflash naqadar zarurligini hozir hamma ham tushunib qoldi. Turli-tuman, harom-harish sarf tufayli nafaqat shaxslar, balki davlatlar, xalqlar musibatga uchraydi. Bu oyatda xayr-ehson, nafaqa, sadaqaga ham o‘zidan ortganini ishlatish uqdirilyapti:
«Va sendan nimani nafaqa qilishni so‘rarlar. Sen: «Ortiqchasini», – deb ayt».
Demak, inson avval o‘ziga, ahliga keragini ishlatib, ortib qolganini nafaqa qilishi kerak ekan.
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda aytiladiki, bir kishi:
– Ey Allohning Rasuli, menda bir dinor bor, – dedi. U zoti bobarakot:
– O‘zingga sarfla, – dedilar.
– Yana boshqasi bor, – dedi. Nabiy alayhissalom:
– Oilangga sarfla, – dedilar. U:
– Yana boshqasi bor, – dedi. Nabiy alayhissalom:
– Bolangga sarfla, – dedilar. Haligi odam:
– Yana boshqasi bor, – degan edi, Nabiy alayhissalom:
– O‘zing bilasan, – dedilar.
O‘zidan ortib qolgan mol-dunyoni ko‘pchilikning manfaati uchun ishlatish orqali musulmonlar jamiyatida ijtimoiy tenglik ro‘yobga chiqadi: muhtojlarga yordam uyushtiriladi, jamiyatning boshqa zarur ehtiyojlari ham qoplanadi.
Oyati karimaning oxirida:
«Alloh shunday qilib sizga O‘z oyatlarini bayon qiladi. Shoyadki, tafakkur qilsangiz», – deyiladi.
Demak, kerakli narsalarning barchasini Alloh bayon qilib bergan. Tafakkur qilib, o‘sha bayondan foydalanish bandaning ishi.
“Moida” surasida esa: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالأَنصَابُ وَالأَزْلاَمُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ 90. Ey iymon keltirganlar! Albatta, xamr, qimor, butlar va (fol ochar) cho‘plar iflosdir. Shaytonning ishidir. Bas, undan chetda bo‘ling. Shoyadki, zafar topsangiz.
Arab tilida «xamr» so‘zi «to‘sish», «berkitish» ma’nolarini anglatadi. Tanovul qilgan kishining aqliga ta’sir etadigan, uning aqlini to‘sadigan, berkitadigan, boshqacha qilib aytganda, mast qiladigan har bir narsaga «xamr» deyiladi. Nabiy sollallohu alayhi vasallamning hadislarida «Har bir mast qiluvchi narsa xamrdir, har bir xamr haromdir», deyilgan. Bundan anglashiladiki, «Aroqdan boshqa narsalarni ichsa bo‘laveradimi?», «Ichmasa-yu, cheksa nima bo‘ladi?» kabi savollar, shuningdek, «Aroqning o‘zi harom emas ekan-u, mast qilishi harom ekan», deganga o‘xshash «sharh»lar hammasi o‘rinsiz va mantiqsiz gaplardir.
«Qimor» aslida arabcha so‘z, ammo oyatda aynan «qimor» so‘zi emas, balki uning murodifi – «maysir» so‘zi keltirilgan. Bu esa osonlik bilan mol topish ma’nosini bildiradi. Ya’ni qimorning haqiqiy ma’nosiga dalolat qiladi.
But va fol ochadigan cho‘plar haqida avvalgi oyatlar tafsirida etarli ma’lumotlar berilgan.
Alloh taolo ushbu oyatda xamr tanovul qilish va qimor o‘ynash kabi amaliy gunohlarni butga cho‘qinish va folbinga ishonish kabi kufr va shirk sanalgan ulkan ma’naviy jinoyatlarga tenglashtirmoqda. Ba’zi odamlar butga cho‘qinishdan qattiq hazar qiladilar, o‘lib ketsa ham bu ishni qilishga ko‘nmaydilar. Ammo aroqni ichaveradilar, qimorni o‘ynayveradilar. Folbinga borish haqida ham shu fikrni aytish mumkin. Alloh taolo bu ishlarning barchasini qo‘shib-jamlab turib, bir xil baho bermoqda:
«Albatta, xamr, qimor, butlar va (fol ochar) cho‘plar iflosdir. Shaytonning ishidir», – demoqda.
So‘ngra iymon keltirgan bandalariga xitob qilib:
«Bas, undan chetda bo‘ling», – demoqda.
Ya’ni «Shoyadki, ushbu ifloslikdan va shaytonning ishidan chetda turish mo‘min bandalarning najot topishlariga sabab bo‘lsa», – demoqda.
Keyingi oyatda esa xamr bilan qimorning zararlarini ham ushbu suraning siyoqiga mos keladigan ravishda eslatib o‘tmoqda: إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَن يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاء فِي الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَن ذِكْرِ اللّهِ وَعَنِ الصَّلاَةِ فَهَلْ أَنتُم مُّنتَهُونَ 91. Albatta, shayton xamr va qimor tufayli oralaringizga adovat va nafrat solishni hamda sizlarni Allohning zikridan va namozdan to‘sishni istaydir. Endi to‘xtarsizlar?! ("Tafsiri Hilol" kitobidan). Vallohu a’lam!
13 May 2022, 07:06 | Savol-javoblar | 173 | Dolzarb savollar
«Zikr ahlidan so‘rang» hay’ati:
– Va alaykum assalom! Futbolga pul tikib bo‘lmaydi. Bu qimor va harom ish hisoblanadi. Quyidagilarni otangizga o‘qib bering. Alloh taolo "Baqara" surasida marhamat qiladi: يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ قُلْ فِيهِمَا إِثْمٌ كَبِيرٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَإِثْمُهُمَآ أَكْبَرُ مِن نَّفْعِهِمَا وَيَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلِ الْعَفْوَ كَذَلِكَ يُبيِّنُ اللّهُ لَكُمُ الآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ 219. Sendan xamr va qimor haqida so‘rarlar. Sen: «Ikkisida katta gunoh va kishilar uchun manfaat bor va gunohlari naflaridan kattadir», – deb ayt. Va sendan nimani nafaqa qilishni so‘rarlar. Sen: «Ortiqchasini», – deb ayt. Alloh shunday qilib sizga O‘z oyatlarini bayon qiladi. Shoyadki, tafakkur qilsangiz.
Oyatdagi «xamr» so‘zini «ichkilik», «aroq» yoki «vino» deb tarjima qilmadik. Chunki «xamr» so‘zi umumiy bo‘lib, iste’mol qilgan kishining aqlini to‘suvchi, ya’ni bir oz bo‘lsa-da, ta’sir o‘tkazuvchi barcha narsaga nisbatan ishlatiladi. Buning ichiga barcha spirtli ichimliklar hamda nasha, qoradori, ko‘knori va boshqalar ham kiradi.
«Sendan xamr va qimor haqida so‘rarlar».
Demak, Nabiy alayhissalomdan xamr va qimor haqida so‘rashgan. Islomga to‘lig‘icha kirish jarayonida bunday savol bo‘lishi, albatta, zarur edi. Islom inson hayotining hamma taraflaridan qamrab olgan, musulmonlar tasavvuriga yangicha fikrlash hissini solgan edi. Odamlar johiliyat qoidalaridan, odatlaridan tez qutulib, islomiy qonunlarga tezroq amal qilishga shoshilishardi. Islom jihod, namoz kabi narsalargagina emas, undan boshqa ishlarga ham, masalan, oziq-ovqatning halol-pok bo‘lishiga, kasbning pokligiga, mol-dunyoni halol yo‘l bilan topishga va uni joyini topib nafaqa qilishga ham e’tibor beradi. Chunki bular insoniyat hayotidagi eng muhim holatlar hisoblanadi.
Dunyoda adolat o‘rnatish, er yuzida Allohning xalifasi bo‘lish vazifasi yuklatilgan shaxs aroqxo‘r yoki qimorboz va molini noo‘rin sarflaydigan bo‘lishi mumkinmi? Albatta, yo‘q. Holbuki, xamr ichish, qimor o‘ynash va noo‘rin nafaqa qilish hollari johiliyat vaqtida kishilar hayotiga singib ketgan edi. Ular xamrsiz hayotni tasavvur qila olmas edilar. Shuningdek, qimor va noto‘g‘ri mol sarflash ham keng tarqalgan edi. Musulmonlardan ba’zilari o‘zlaridagi pok his-tuyg‘u ta’sirida bu ishlarning o‘nglanishi lozimligini ham his qilar edilar.
Hazrati Umar ibn Xattob roziyallohu anhu:
«Allohim, bizga xamr haqida shifo bo‘luvchi bayon bergin», – deb duo qilib yurar edilar.
Alloh taolo kishilar hayotiga singib ketgan aroqxo‘rlik illatini asta-sekin muolaja qilishni iroda qildi.
Avval, «Xurmo va uzumlarning mevasidan mast qiluvchi narsa hamda yaxshi rizq olasizlar», deb «Nahl» surasida mast qiluvchi narsani yaxshi rizqqa qarama-qarshi qo‘ydi. Ko‘pchilik «Xamr yaxshi narsa emas ekan», – deb ichishni tashladi.
Keyin hazrati Umar boshliq bir guruh musulmonlar:
«Ey Allohning Rasuli, xamr haqida bizga fatvo bering, bu aqlni ketkazuvchi, molni tortib oluvchi narsa», – dedilar. Shunda Alloh taolo «Baqara» surasidagi biz o‘rganayotgan ushbu oyatni nozil qiladi.
Keyinroq Abdurrohman ibn Avf roziyallohu anhu uylarida mehmondorchilik uyushtirdilar, u erda ichib, mast bo‘lishdi. Namozda imomlari «Kafiruun» surasini xato qilib o‘qidi. Shunda Alloh taolo «Mast holingizda namozga yaqinlashmang», degan oyat nozil qildi. Yana ko‘pchilik ichmay qo‘ydi.
Bir muddat o‘tgandan keyin Atabon ibn Molik ziyofat berdilar. Ichib o‘tirib, mast bo‘lib, janjal chiqdi, mushtlashuv bo‘ldi. Shunda Alloh taolo xamrni butunlay harom qiluvchi oyatni nozil qildi. Inshaalloh, bularning barchasi o‘rni kelganda o‘rganiladi.
Xamr va qimor haqidagi savolga javob berishni Alloh taolo Payg‘ambar alayhissalomga:
«Sen: «Ikkisida katta gunoh va kishilar uchun manfaat bor va gunohlari naflaridan kattadir», – deb ayt», – deb o‘rgatmoqda.
Xamrning ham, qimorning ham katta gunoh ekani avvaldan ta’kidlanmoqda. Shu bilan birga, o‘sha vaqtdagi kishilarning e’tiqodi bo‘yicha, manfaatlari ham borligi eslatib o‘tilmoqda. Ular xamr sotib, pul topishni manfaat deb tushunishgan. Shuningdek, qimorda pul yutishni, undan odamlarga cho‘tal berishni ham manfaat deb tushunishgan. Lekin bunga o‘xshash manfaatlari ularning gunohi oldida hech narsa emasligi ham uqtirilmoqda. Xamrning jamiyatga, shaxsga, davlatga va insoniyatga keltiradigan zarari hozirgidek ko‘zga yaqqol ko‘rinmagan bo‘lsa kerak. Eslashimiz kerakki, aqlni to‘suvchi har bir narsaga xamr deyiladi. Uning nomi turlicha bo‘lishi mumkin, pivodan tortib morfi va boshqalari ham, hammasi harom.
Qimorning hukmi ham shunday: osonlik bilan, mehnat qilmay, oshiq yoki karta o‘ynabmi yoki boshqacha nomlangan o‘yinlar o‘ylab chiqaribmi, odamlarning pulini olish harom. Hozirgi paytda qimorning ham xuddi xamrga o‘xshab, turlari ko‘payib ketdi. Insoniyatga katta zarar keltirayotganligi uchun ularning barchasi haromdir.
Uchinchi so‘ralgan narsa nafaqa haqida, to‘g‘rirog‘i, nafaqaning miqdori haqida bo‘ldi. Topgan molu dunyoni o‘z o‘rniga, to‘g‘ri sarflash naqadar zarurligini hozir hamma ham tushunib qoldi. Turli-tuman, harom-harish sarf tufayli nafaqat shaxslar, balki davlatlar, xalqlar musibatga uchraydi. Bu oyatda xayr-ehson, nafaqa, sadaqaga ham o‘zidan ortganini ishlatish uqdirilyapti:
«Va sendan nimani nafaqa qilishni so‘rarlar. Sen: «Ortiqchasini», – deb ayt».
Demak, inson avval o‘ziga, ahliga keragini ishlatib, ortib qolganini nafaqa qilishi kerak ekan.
Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda aytiladiki, bir kishi:
– Ey Allohning Rasuli, menda bir dinor bor, – dedi. U zoti bobarakot:
– O‘zingga sarfla, – dedilar.
– Yana boshqasi bor, – dedi. Nabiy alayhissalom:
– Oilangga sarfla, – dedilar. U:
– Yana boshqasi bor, – dedi. Nabiy alayhissalom:
– Bolangga sarfla, – dedilar. Haligi odam:
– Yana boshqasi bor, – degan edi, Nabiy alayhissalom:
– O‘zing bilasan, – dedilar.
O‘zidan ortib qolgan mol-dunyoni ko‘pchilikning manfaati uchun ishlatish orqali musulmonlar jamiyatida ijtimoiy tenglik ro‘yobga chiqadi: muhtojlarga yordam uyushtiriladi, jamiyatning boshqa zarur ehtiyojlari ham qoplanadi.
Oyati karimaning oxirida:
«Alloh shunday qilib sizga O‘z oyatlarini bayon qiladi. Shoyadki, tafakkur qilsangiz», – deyiladi.
Demak, kerakli narsalarning barchasini Alloh bayon qilib bergan. Tafakkur qilib, o‘sha bayondan foydalanish bandaning ishi.
“Moida” surasida esa: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالأَنصَابُ وَالأَزْلاَمُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ 90. Ey iymon keltirganlar! Albatta, xamr, qimor, butlar va (fol ochar) cho‘plar iflosdir. Shaytonning ishidir. Bas, undan chetda bo‘ling. Shoyadki, zafar topsangiz.
Arab tilida «xamr» so‘zi «to‘sish», «berkitish» ma’nolarini anglatadi. Tanovul qilgan kishining aqliga ta’sir etadigan, uning aqlini to‘sadigan, berkitadigan, boshqacha qilib aytganda, mast qiladigan har bir narsaga «xamr» deyiladi. Nabiy sollallohu alayhi vasallamning hadislarida «Har bir mast qiluvchi narsa xamrdir, har bir xamr haromdir», deyilgan. Bundan anglashiladiki, «Aroqdan boshqa narsalarni ichsa bo‘laveradimi?», «Ichmasa-yu, cheksa nima bo‘ladi?» kabi savollar, shuningdek, «Aroqning o‘zi harom emas ekan-u, mast qilishi harom ekan», deganga o‘xshash «sharh»lar hammasi o‘rinsiz va mantiqsiz gaplardir.
«Qimor» aslida arabcha so‘z, ammo oyatda aynan «qimor» so‘zi emas, balki uning murodifi – «maysir» so‘zi keltirilgan. Bu esa osonlik bilan mol topish ma’nosini bildiradi. Ya’ni qimorning haqiqiy ma’nosiga dalolat qiladi.
But va fol ochadigan cho‘plar haqida avvalgi oyatlar tafsirida etarli ma’lumotlar berilgan.
Alloh taolo ushbu oyatda xamr tanovul qilish va qimor o‘ynash kabi amaliy gunohlarni butga cho‘qinish va folbinga ishonish kabi kufr va shirk sanalgan ulkan ma’naviy jinoyatlarga tenglashtirmoqda. Ba’zi odamlar butga cho‘qinishdan qattiq hazar qiladilar, o‘lib ketsa ham bu ishni qilishga ko‘nmaydilar. Ammo aroqni ichaveradilar, qimorni o‘ynayveradilar. Folbinga borish haqida ham shu fikrni aytish mumkin. Alloh taolo bu ishlarning barchasini qo‘shib-jamlab turib, bir xil baho bermoqda:
«Albatta, xamr, qimor, butlar va (fol ochar) cho‘plar iflosdir. Shaytonning ishidir», – demoqda.
So‘ngra iymon keltirgan bandalariga xitob qilib:
«Bas, undan chetda bo‘ling», – demoqda.
Ya’ni «Shoyadki, ushbu ifloslikdan va shaytonning ishidan chetda turish mo‘min bandalarning najot topishlariga sabab bo‘lsa», – demoqda.
Keyingi oyatda esa xamr bilan qimorning zararlarini ham ushbu suraning siyoqiga mos keladigan ravishda eslatib o‘tmoqda: إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَن يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاء فِي الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَن ذِكْرِ اللّهِ وَعَنِ الصَّلاَةِ فَهَلْ أَنتُم مُّنتَهُونَ 91. Albatta, shayton xamr va qimor tufayli oralaringizga adovat va nafrat solishni hamda sizlarni Allohning zikridan va namozdan to‘sishni istaydir. Endi to‘xtarsizlar?! ("Tafsiri Hilol" kitobidan). Vallohu a’lam!
13 May 2022, 07:06 | Savol-javoblar | 173 | Dolzarb savollar