Gunoxkor bo‘ladimi?

Assalomu aleykum! 1. Jinsiy ojizligi bor inson agar uylanmay o‘tsa sunnatni tark etgan bo‘ladimi? 2. Singlisi bor aka, singlisi satrlanmay yursa aka dayus bo‘ladimi? 3. Bizning maktabda juda ko‘p satrlanmagan ko‘zni jalb etadigan qizlar bor, qaragimiz kelmasa xam barbir bexostan ko‘zimiz tushadi. Shunday paytda gunoxkor bo‘lamizmi?
«Zikr ahlidan so‘rang» hay’ati:
– Va alaykum assalom! 1). Aybingizni aytmasdan uylanishingiz harom. Kishilarning turli holatlariga qarab, nikohda bo‘lishlari hukmi ham turlicha bo‘ladi. "Baxtiyor oila" kitobida quyidagicha kelgan.
1. Farz-vojib.
Agar bir inson nikohli bo‘lmasa, zinoga borishiga ishonib etsa va nikohga ketadigan sarf-xarajatga ega bo‘lgach, nikohdagi sherigiga zulm qilmasdan, haqqini ado etishiga ishonsa, bunday odamga nikoh farz-vojib bo‘ladi. Chunki musulmon kishining o‘z iffatini saqlashi, harom ishdan tiyilishi vojibdir.
Islom shariatida «vojib narsani ado etish uchun kerak bo‘lgan narsani qilish ham vojibdir» degan qoida bor. Bu erda ana shu qoidaga amal qilinadi.
Kishi o‘z iffatini saqlashi, harom ishga bormasligi vojib. O‘sha vojibni qilish uchun nikoh – uylanish lozim. Demak, u odam uchun uylanish – oila qurish vojib bo‘ladi.
2. Harom.
Agar bir inson nikohlanib, o‘zining nikohidagi sherigiga zulm qilishi va zarar etkazishiga ishonib etsa, bunday odam uchun oila qurish harom bo‘ladi.
Bu holatda Islom shariatining «haromga olib boruvchi narsa ham haromdir» degan qoidasi ishga tushadi. Birovga zulm qilish, zarar etkazish – harom. O‘sha zulm va zarardan iborat harom ish nikoh tufayli sodir bo‘lishi aniq bo‘lganligi uchun, bu holatda unga olib boradigan yo‘l – nikoh ham harom bo‘ladi.
3. Makruh.
Agar bir inson nikohlansa, o‘zining nikohdagi sherigi – jufti haloliga nisbatan zulm va zarar kelishidan qo‘rqsa, ammo to‘liq ishonmasa, bunday odam uchun nikoh makruhdir.
4. Sunnati muakkada.
Mo‘’tadil inson uchun, zinodan qo‘rqmaydigan, oila qursa, jufti haloliga zulm qilishdan, zarar etkazishdan ham qo‘rqmaydigan kishi uchun oila qurish sunnati muakkadadir.
Oyat va hadislarning ko‘pchiligida bayon etilgan, hukmi aytilgan holat kishilar orasida ommaviy suratda uchraydigan mana shu holatdir.
Nikohning, oilali bo‘lishning sunnati muakkada ekaniga Nabiy sollallohu alayhi vasallamning uylanganlari va nikohda bardavom bo‘lganlari, sahobai kiromlar va keyingi avlodlarning uni mahkam ushlaganlari dalildir. Hanafiylar: «Bu sunnati muakkada vojibga teng», deydilar.
Kim bu ishni qilmasa, tarki sunnat qilgan hisoblanadi.
5. Muboh.
Uylanishga rag‘bat qildiruvchi narsalar ham, undan man qiluvchi narsalar ham bo‘lmagan holda nikoh muboh bo‘ladi.
Ushbu zikr qilingan narsalardan nikoh – oila qurish dinimiz targ‘ib qilgan ibodat ekanini bilib oldik. Erdir, ayoldir – har bir musulmon oila qurishdek mas’uliyatli ishdan chetda tura olmaydi. Ammo, bu ishga kirishishdan oldin har bir inson oila nima ekanini, u nima uchun va qaysi asosda qurilishini yaxshi bilib olmog‘i kerak.
Islom ta’limotlari bo‘yicha, oila quyidagi asos va maqsadlarda quriladi:
1. Oila Alloh taoloning roziligini topish, Nabiy sollallohu alayhi vasallamning axloqlari, islomiy odoblar bilan o‘zini ziynatlash uchun quriladi. Bu odob va axloqlar oiladan tashqarida bo‘lishi mumkin emas. Misol uchun, mehribonlik, halimlik, adolat va o‘zaro yordamni olib ko‘raylik. Aslida, oila oliymaqom axloq namunalarining namoyon bo‘lishi, mustahkamlanishi uchun asosiy makon emasmi? Agar oila bo‘lmasa, bu narsalarga ko‘ngildagidek erishib bo‘ladimi? Boshqa odob va axloqlarni ham shunga taqqoslash mumkin. Alloh taoloning oyatiga amal qilib, Nabiy sollallohu alayhi vasallamning sunnatiga ergashib oila qurmoqdaman, deb niyat qilgan odam haqiqiy ibodatni ado etgan bo‘ladi.
2. Oilaviy hayotdan, er‑xotinlik aloqasidan sharafli maqsadlar ko‘zda tutilishi kerak. Oilaga eru xotinga ulug‘ va sharafli mas’uliyatlarni yuklovchi go‘zal bir hay’at deb qarash lozim.
Eru xotin o‘sha mas’uliyatlarni ado etish uchun himmatlarini oliy qilib, osonlik va qiyinchilik, kenglik va torlik vaqtlarida ham o‘zaro hamkorlik qilishlari kerak. O‘z oilalarini mustahkam qilib, oliyjanob farzandlar etishtirib, ummat uchun, vatan uchun foydalar keltirishga harakat qilishlari kerak. Bu esa, o‘z navbatida har kim o‘ziga yuklatilgan vazifalarni iymon asosida, vijdonan ado etishini taqozo qiladi.
3. Eru xotin orasidagi oilaviy aloqa muhabbat, taqdirlash, o‘zaro tushunish asosida bo‘lishi kerak.
Nikoh aloqasi ruhiy otifa – ko‘ngil aloqasidir. Bu aloqa abadiy va bardavom aloqadir. Shuning uchun ham bu aloqa muhabbat, rahm-shafqat asosida bo‘lishi lozim. Har bir odam ana shu ma’nolarni o‘ziga singdirib olgan holdagina oila qurishga harakat boshlashi kerak. ("Baxtiyor oila" kitobidan). 2). Sizdan chiroyli qilib aytib qo‘yish. Qilmasa o‘zlariga havola.3). Abdulloh  ibn  mas’ud  roziyallohu  anhudan  marfu’an  rivoyat  qilindi: «Alloh taolo  dedi:  (xarom  qilingan) nazar  Iblisning  zaharli  o‘qlaridan  biridir.  Kimki  mendan  qo‘rqib  uni  tark  qilsa  uni  shunday  bir  iymonga  almashib  qo‘yamanki,  uning  halovatini  qalbida  his  qiladi.»  (Tobaroniy.  Xokim).
Abu  Umoma  roziyallohu  anhudan  marfu’an  rivoyat  qilindi:  «qaysi  bir  muslim  (begona)  ayolning  avratiga  nazar  qilib,  so‘ngra  Allohning  g‘azabidan  qo‘rqqan  holda  undan  ko‘zini  olib  qochsa  Alloh  unga  shunday  ibodat  beradiki  uning  lazzatini  qalbida  his  qiladi.» (Ahmad.  Bayhaqiy).
Abu  Hurayra roziyallohu  anhudan  marfu’an  rivoyat  qilindi:   «Qiyomat  kuni  (Allohning  azobidan  qo‘rqib)  har  bir  ko‘z  yosh  to‘kadi.  Magar  uch  kishining  ko‘zlari  mustasno. 
1-Alloh    qarashni  harom  qilgan  narsalardan  tiyilgan  ko‘z. 
2-Alloh  yo‘lida  tunlarni  bedor  qilgan  ko‘z.  (Masalan  musulmonlar  xavfsizligini  taminlash  maqsadida uxlamagan  ko‘zlar).
3- Allohdan  qo‘rqib  pashshani  boshicha  bo‘lsada  o‘zidan  yosh  chiqargan  ko‘z»  (Isfahoniy).
Jarir  roziyallohu  anhudan  rivoyat  qilindi:   «u  kishi  aytdi:  Men  Rosululloh  sollallohu  alayhi  va  sallamdan  beixtiyor,  to‘satdan  sodir  bo‘lgan  nazar  xaqida  so‘radim.  Ul  zot  javob  berdilar:  Ko‘zingni  olib  qoch.  Davom  etma»  (Muslim).
 Burayda  roziyallohu  anhudan  marfu’an  rivoyat  qilindi:  «Hoy  Ali  birinchi  nazarga  ikkinchisini  ergashtirma. Chunki  birinchisi  sen  uchun  (Yani  beixtiyor  bo‘lgani  uchun  unga  javobgar  emassan)  ikkinchisi  esa  seni  ziyoninggadir»  (Abu  Dovud.  Termiziy). Vallohu a’lam!

11 May 2022, 12:04 | Savol-javoblar | 184 | Turli savollar
|
Boshqa savol-javoblar